Udhëzuesi i të Drejtave të Njeriut
Tё ketё ndihmёn falas tё njё pёrkthyesi nё qoftё se nuk kupton ose nuk flet gjuhёn qё pёrdoret nё gjyq
të ndihmohet falas nga një përkthyes, në qoftë se nuk kupton ose nuk flet gjuhën e përdorur në gjyq.
Gjuhët dhe shkrimi
1. Gjuha dhe shkrimet që mund të përdoren në procedurë penale janë gjuha shqipe dhe serbe, përveç nëse parashihet ndryshe me ligj.
2. Personi që merr pjesë në procedurë penale i cili nuk e flet gjuhën në të cilën zhvillohet procedura, ka të drejtë të flasë gjuhën e vet dhe të jetë i informuar nëpërmjet përkthimit pa pagesë me faktet, provat dhe procedurën. Përkthimi sigurohet përmes një përkthyesi të pavarur.
3. Personi nga paragrafi 2. i këtij neni njoftohet për të drejtën e tij në përkthim. Ai mund të heqë dorë nga kjo e drejtë nëse e di gjuhën në të cilën zhvillohet procedura gjyqësore. Njoftimi për këtë të drejtë dhe deklarata e pjesëmarrësit shënohet në procesverbal.
4. Deklaratat, ankesat dhe parashtresat tjera mund të dorëzohen në gjykatë në gjuhën shqipe ose serbe, përveç nëse parashihet ndryshe me ligj.
5. Personit të arrestuar, të pandehurit që mbahet në paraburgim dhe personit që mban dënimin duhet siguruar përkthimin e thirrjeve gjyqësore, vendimeve dhe parashtresave në gjuhën të cilën ai e përdor në procedurë.
6. Shtetasi i huaj që ndodhet në paraburgim mund t’i dorëzojë gjykatës parashtresat në gjuhën e tijpara, gjatë dhe pas shqyrtimit gjyqësor vetëm sipas kushteve të reciprocitetit.
Njoftimi i personit të arrestuar për të drejtat e tij 1. Personi i arrestuar gëzon këto të drejta: 1.1. të informohet në gjuhën që ai e kupton për arsyet e arrestimit; 1.2. të heshtë dhe të mos përgjigjet në asnjë pyetje, përveç dhënies së informative mbi identitetin e tij; 1.3. t’i sigurohet përkthim falas nëse nuk e kupton ose nuk e flet gjuhën e policit; 1.4. të shfrytëzojë ndihmën e mbrojtësit dhe t’i caktohet mbrojtës nëse nuk ka mundësi të paguajë për ndihmë juridike; 1.5. për arrestimin e tij të lajmërojë ose të kërkojë nga policia ta lajmërojë anëtarin e familjes ose ndonjë person tjetër sipas zgjedhjes së tij; dhe
Kamasinski kundër Austrisë (1998) 9783/82
Parashtruesi paraqiti këtë padi duke pretenduar shkeljet e neneve 6, 13 dhe 14 gjatë procedurës së tij penale që rezultoi për shkak se ai nuk mund të fliste gjermanisht. Aplikanti pretendoi se autoritetet në shumë procedura penale nuk arritën të kujdeseshin për pamundësinë e tij për të folur gjermanisht. Në mënyrë të veçantë, ai u ankua për ndihmën joadekuate ligjore dhe interpretuese që ai mori gjatë të gjitha fazave të procedimit penal; domethënë: gjyqin e tij të parë, si dhe ankesat e mëvonshme
Gjykata u shpreh se autoritetet austriake shkelën nenin 6 (1), sepse hetimi faktik i kryer nga gjykatat austriake ishte në mënyrë të njëanshme dhe kërkuesi nuk ishte në gjendje të mbronte interesat e tij.
LUEDICKE, BELKACEM AND KOÇ v. GERMANY
GJEDNJ theksoi se e konstruktuar në kontekstin e të drejtës për gjykim të drejtë të garantuar me nenin 6, paragrafi 3 (e) (neni 6-3-e) nënkupton që një i akuzuar i cili nuk mund ta kuptojë ose të flasë gjuhën e përdorur në gjykatë ka të drejtën e lirisë për të patur ndihmën pa pagesë të një përkthyesi për përkthimin ose interpretimin e të gjitha dokumenteve ose deklaratave në procedimet e ngritura kundër tij të cilat janë të nevojshme për të që të kuptohet për të përfituar nga një gjykim i drejtë.
Baytar v. Turkey, no. 45440/04, § 50, 14 October 2014 Në këtë rast GJEDNJ ka vendosur se një i akuzuar ka të drejtë të ndihmohet falas nga një përkthyes gjatë procedurave hetimore penale, nëse pengesat gjuhësore parandalojnë të akuzuarin të ketë një kuptim të plotë të pasojave të heqjes dorë nga të drejtat e tij ose saj. Kërkuesja, znj. Baytar u mor në pyetje në paraburgim policor pa ndihmën e një përkthyesi dhe argumentoi se kjo shkelte të drejtën e saj për një seancë të drejtë dhe ndihmën e një përkthyesi sipas nenit 6 të Konventës Evropiane për të Drejtat e Njeriut. Gjykata vendosi që kur të arrestuarit nuk kuptojnë gjuhën e procedurës, shtetet kanë detyrimin të japin ndihmë falas për përkthim në fillim të procedurës së hetimit.