Instrumentet ndërkombëtare
Nenet
Instrumentet ndërkombëtare PNDCP
Pakti Nderkombëtar pët të Drejtat civile dhe Politike
Nenet
Neni 22

1. Secili person ka tё drejtё tё bashkohet lirisht me tё tjerёt, duke pёrfshirё tё drejtёn
pёr tё formuar sindikata dhe pёr tё marrё pjesё nё to pёr mbrojtjen e interesave tё
veta.
2. Ushtrimi i kёsaj tё drejte mund tё jetё objekt vetёm i kufizimeve qё parashikohen
me ligj dhe qё janё tё nevojshme nё njё shoqёri demokratike në interes tё sigurisё
kombёtare, qetёsisё dhe rendit publik, ose pёr tё mbrojtur shёndetin ose moralin
publik apo tё drejtat dhe liritё e tё tjerёve. Ky nen nuk ndalon kufizimet ligjore pёr
ushtrimin e kёsaj tё drejte nga anёtarёt e forcave tё armatosura dhe tё policisё.

Instrumentet ndërkombëtare KEDNJ
Konventa Evropiane për Mbrojtjen e të Drejtave dhe Lirive Themelore të Njeriut dhe Protokollet e saj
Nenet
Neni 11

1. Çdokush ka të drejtën e lirisë së tubimit paqësor dhe të organizimit me të tjerët,
duke përfshirë të drejtën e themelimit me të tjerë të sindikatave dhe të
pjesëmarrjes në to për mbrojtjen e interesave të tij.
2. Ushtrimi i këtyre të drejtave nuk mund t’u nënshtrohet kufizimeve të tjera përveç
atyre që parashikohen me ligj dhe që janë të nevojshme në një shoqëri
demokratike, në interes të sigurisë kombëtare ose sigurisë publike, për mbrojtjen e
rendit dhe parandalimin e krimit, për ruajtjen e shëndetit ose të moralit, ose për
mbrojtjen e të drejtave dhe të lirive të të tjerëve. Ky nen nuk ndalon kufizime të
ligjshme të ushtrimit të këtyre të drejtave nga pjesëtarë të forcave të armatosura, të
policisë ose të administratës shtetërore.

Instrumentet ndërkombëtare DUDNJ
Deklarata Universale për të Drejtat e Njeriut
Nenet
Neni 20.

1. Gjithkush ka të drejtën e lirisë së mbledhjes dhe bashkimit paqësor.

2. Asnjeri nuk duhet të detyrohet të bëjë pjesë në ndonjë bashkim.

Instrumentet ndërkombëtare KKMPK
Konventa Kornizë e Këshillit të Evropës për Mbrojtjen e Pakicave Kombëtare
Nenet
Neni 8

Palët angazhohen të pranojnë se çdo person që i përket një pakice kombëtare ka të drejtën të manifestojë fenë apo besimin e tij/saj dhe të krijojë institucionet, organizatat dhe shoqatat fetare.

Ligjet
Nenet
Ligjet LP
Ligji i Punës Nr. 03/L-212
Nenet Neni 88

1. Të punësuarve dhe punëdhënësve u garantohet liria e asocimit dhe veprimit pa ndërhyrje nga asnjë organizatë ose organ publik;

Ligjet LLAOJQ
Ligji për Lirinë e Asocimit në Organizata Joqeveritare Nr. 06/L- 043
Nenet Neni 4 para 2, 3 dhe 4

2. Liria e asociimit përfshinë të drejtën e secilit person për të themeluar një organizatë pa pasur nevojë të sigurojë leje, për të qenë ose për të mos qenë anëtar i një organizate, si dhe për të marrë pjesë në aktivitete të një organizate.

3. Çdo person ka të drejtë të themelojë organizatë joqeveritare, në pajtim me kushtet dhe rrethanat e përcaktuara me këtë ligj.

4. Asnjë person nuk obligohet që të asociiohet kundër vullnetit të tij.

Ligjet LSHCRK
LIGJI Nr. 03/L-149 PËR SHËRBIMIN CIVIL TË REPUBLIKËS SË KOSOVËS
Nenet Neni 46

1. Nëpunësit civilë kanë të drejtën, por nuk janë të detyruar, të krijojnë dhe t’i bashkohen një partie politike, shoqate, organizate private joqeveritare, sindikate ose një shoqate profesionale, që punon në arritjen e objektivave e që janë në harmoni me legjislacionin ekzistues mbi rendin publik. 2. Nëpunësit civilë mund të jenë anëtarë të trupave të përmendur në paragrafin 1 të këtij neni, me kusht që kjo pozitë të mos jetë në konflikt interesi me detyrat që i janë përcaktuar nëpunësit civil dhe me statusin e tij/saj

Praktika gjyqësore e GjEDNj
Decision STANKOV AND THE UNITED MACEDONIAN ORGANISATION ILINDEN v. BULGARIA

Në këtë rast Gjykata vuri në dukje se siç ka theksuar Qeveria, shoqata e ankuesit kishte vetëm rreth 3,000 mbështetës, jo të gjithë prej tyre ishin aktivë. Megjithatë, autoritetet përdoren masa që synonin parandalimin e përhapjes së pikëpamjeve të aplikantëve në demonstratat që dëshironin të mbanin. Kjo qasje, në rrethana kur nuk kishte rrezik real të parashikueshëm për veprime të dhunshme apo për nxitje të dhunës apo ndonjë forme tjetër të refuzimit të parimeve demokratike, nuk ishte e arsyeshme sipas Gjykatës sipas paragrafit 2 të nenit 11 të Konventës.  Në tërësi, Gjykata konstatoi se autoritetet kanë tejkaluar kufirin e tyre të vlerësimit dhe se masat që ndalonin aplikantët nga mbajtja e mbledhjeve përkujtimore nuk ishin të nevojshme në një shoqëri demokratike, në kuptim të nenit 11 të Konventës. Prandaj, ka pasur një shkelje të kësaj dispozite.

Decision Sigurdur a. Sigurjónsson v. Iceland

Në këtë çështje, Gjykata Evropiane për të Drejtat e Njeriut ka theksuar se arsyet e parashtruara nga Qeveria, edhe pse munden të konsiderohen të rëndësishme, nuk janë të mjaftueshme për të treguar se ishte "e domosdoshme" për të detyruar aplikantin për të qenë anëtar i shoqates Frami, në rrezikun e humbjes së licencës së tij dhe në kundërshtim me mendimet e tij. Në veçanti, pavarësisht kufirit të vlerësimit të Islandës, masat e këtilla kufizuese nuk ishin në përpjesëtim me qëllimin legjitim të ndjekur. Rrjedhimisht, Gjykata ka gjetur shkelje të nenit 11.

Decision Refah Partisi and Others v. Turkey

(Aplikacionet nr.414040/98, 41342/98 dhe 41344/98)

Rasti ka të bëjë me shpërbërjen e një partie politike nga Gjykata Kushtetuese Turke në bazë të mbrojtjes së të drejtave të njeriut dhe vlerave demokratike. Partia ishte një parti e frymëzuar islamike dhe ishte, në kohën e shpërbërjes së saj, pjesë e koalicionit qeverisës, me 22% të votës turke. Disa nga anëtarët e saj, para se të fitonin pushtet, kishin bërë deklarata që mund të konsideroheshin të nxituara dhe si rezultat ishin dëbuar nga partia. Gjykatat turke konsideruan se partia mbështeti veshjen e shamive në shkolla dhe synonte të vendoste parimet islamike dhe Ligjin e Sheriatit, që do të ndryshonte rendin sekular turk dhe do të dëmtonte demokracinë. Dhoma e Madhe miratoi njëzëri shpërbërjen e Partisë Refah si të pajtueshme me lirinë e asociimit të garantuar sipas nenit 11 të KEDNJ-së. Ata arsyetuan se ndërsa sondazhet parashikuan që Partia të fitonte shumicën e vendeve në zgjedhjet e ardhshme, shteti kishte të drejtë parandaloje për të parandaluar një "sekuestrim të pushtetit". (§108 + 110) Dhoma e Madhe pohoi që "një qëndrim që nuk respekton [sekularizmin] nuk do të jetë domosdoshmërisht i mbrojtur sipas nenit 9 të Konventës për mbrojtjen e lirisë së mendimit dhe të fesë".