Udhëzuesi i të Drejtave të Njeriut
(b) Për tё marrё pjesë në përpunimin e politikës sё shtetit dhe në zbatimin e saj;
për tё mbajtur poste publike dhe pёr të ushtruar të gjitha funksionet publike
në të gjitha nivelet e qeverisjes;
Çdo qytetar ka tё drejtё dhe mundёsi, qё pa asnjё nga dallimet e pёrmendura nё nenin 2 dhe pa kufizime tё paarsyeshme: (a) Tё marrё pjesё nё drejtimin e punёve publike, qoftё drejtpёrsёdrejti ose nёpërmjet pёrfaqёsuesve tё zgjedhur lirisht; (b) Tё votojё dhe tё zgjedhet gjatё zgjedhjeve të vërteta tё herёpashershme, me votim tё pёrgjithshёm dhe tё barabartё dhe me vota tё fshehta, tё cilat sigurojnё shprehjen e lirё tё vullnetit tё zgjedhёsve; (c) Tё pranohet, nё kushte tё pёrgjithshme barazie, pёr tё ushtruar funksione publike në vendin e tij.
1. Çdokush ka të drejtën e lirisë së tubimit paqësor dhe të organizimit me të tjerët,
duke përfshirë të drejtën e themelimit me të tjerë të sindikatave dhe të
pjesëmarrjes në to për mbrojtjen e interesave të tij.
2. Ushtrimi i këtyre të drejtave nuk mund t’u nënshtrohet kufizimeve të tjera përveç
atyre që parashikohen me ligj dhe që janë të nevojshme në një shoqëri
demokratike, në interes të sigurisë kombëtare ose sigurisë publike, për mbrojtjen e
rendit dhe parandalimin e krimit, për ruajtjen e shëndetit ose të moralit, ose për
mbrojtjen e të drejtave dhe të lirive të të tjerëve. Ky nen nuk ndalon kufizime të
ligjshme të ushtrimit të këtyre të drejtave nga pjesëtarë të forcave të armatosura, të
policisë ose të administratës shtetërore.
1. Secili ka të drejtë të marrë pjesë në qeverisjen e vendit të vet, drejtpërsёdrejti ose me anë të përfaqësuesve të zgjedhur lirisht.
2. Secili ka njësoj të drejtë të hyjë në shërbimet publike të vendit tё vet.
3. Vullneti i popullit është bazë e pushtetit shtetëror; ky vullnet duhet të shprehet në zgjedhjet e herёpashershme dhe të lira, të cilat duhet të jenë të përgjithshme dhe me votёtё barabartë, si dhe me votim të fshehtë ose sipas procedurës përkatëse të votimit të lirë.
Palët do të krijojnë kushtet e nevojshme për pjesëmarrjen aktive të personave që i përkasin pakicave kombëtare në jetën kulturore, shoqërore dhe ekonomike dhe në çështjet publike, veçanërisht për ato që ndikojnë mbi ta.
1. Organet vendimmarrëse sigurojnë pjesëmarrje dhe rol aktiv të publikut gjatë procesit të marrjes së vendimeve për: 1.1. vlerësimin strategjik mjedisor; 1.2. vlerësimin e ndikimit në mjedis; 1.3. procedurën e lëshimit të lejes ujore dhe lejes integruese; 1.4. nxjerrjen e ligjeve. 2. Publiku informohet përmes mjeteve të informimit për procedurën e marrjes së vendimeve dhe merr pjesë në dhënien e mendimit, komenteve dhe sugjerimeve institucionit kompetent dhe me kohë informohet për vendimin e marrë në pajtim me ligj.
68.1 Çdo komunë mban periodikisht, së paku dy herë në vit, takime publike në të cilat mund të marrë pjesë secili person apo organizatë me interes në komunë. Data dhe vendi i takimit publikohet së paku dy javë përpara. Njëra nga mbledhjet mbahet gjatë gjashtë muajve të parë të vitit. 68.2 Në takime të tilla përfaqësuesit komunal informojnë pjesëmarrësit për aktivitetet e komunës, kurse pjesëmarrësit mund të shtrojnë pyetje dhe të japin propozime për përfaqësuesit e zgjedhur komunal. 68.3 Përveç takimeve publike të cekura më lartë, komunat janë të obliguara t’i informojnë qytetarët e komunës për çfarëdo planesh apo programesh të rëndësishme me interes publik, siç rregullohet me statutin e komunës. 68.4 Kuvendi i komunës miraton rregulloren komunale që promovon transparencë të organeve legjislative, ekzekutive dhe administrative të komunës, duke e rritur pjesëmarrjen e opinionit në marrjen e vendimeve në nivel lokal dhe duke lehtësuar qasjen publike në dokumentet zyrtare të komunës. Ministria përgjegjëse për qeverisjen lokale mund të nxjerrë udhëzime administrative për transparencë komunale. 68.5 Çdo person mund të kontrollojë çfarëdo dokumenti që mbahet nga komuna, përveç nëse zbulimi i tillë nuk është i ndaluar sipas Ligjit mbi qasjen në dokumentet zyrtare.
Parimin e pjesëmarrjes së palëve të interesuara - organet kompetente janë të detyruara që të sigurojnë, që në procedurën për miratimin e dispozitave, dokumenteve strategjike, plan - programeve dhe vendimeve të marrin parasysh interesat e palëve të interesuara;
4967/89 | Legal Summary | 19/02/1998
Në rastin Guerra dhe të tjerët, Gjykata vërtetoi se Italia e kishte shkelur nenin 8, në aspektin e jetës private dhe familjare, lidhur me atë se kishte dështuar në informimin e popullatës lokale rreth faktorëve të rrezikut dhe rreth mënyrës së veprimit në rast të ndonjë aksidenti në fabrikën kimike që gjendej në afërsi. Paditësit shprehimisht i kishin kërkuar ato informata nga autoritetet kompetente vendore. Ato përfundimisht ishin dhënë vetëm pas mbylljes së prodhimit industrial.
Smaltini v. Italy
24 Mar. 2015
Ky rast kishte të bënte me efektin e ndikimit mjedisore, të shkaktuar nga veprimtaria e fabrikes së çelikut, mbi shëndetin e aplikantit të parë, i cili vdiq nga leukemia. Burri i saj dhe fëmijët, të cilët kanë parashtruar kërkesën në GJEDNJ, pohojnë në mënyrë të veçantë mbi ekzistencën e një lidhje shkakore midis emetimeve të dëmshme nga fabrika dhe zhvillimit të kancerit të aplikantit. Gjykata e shpalli kërkesën si qartazi të pabazuar. Sipas mendimit të Gjykatës, aplikanti nuk kishte demonstruar, në dritën e të dhëna shkencore të disponueshme në kohën e ngjarjeve, se kishte pasur një shkelje të këtij aspekti procedural të së drejtës së saj për jetë.
Oluić v. Croatia, no. 61260/08, §§ 52–62, 20 May 2010
Gjykata vendosi që gjersa nuk ka njët ë drejtë për një mjedis të shëndosh sipas KEDNJ, kur një individ është direkt i prekur nga zhurma ose format e tjera të ndotjes, mund të zbatohet neni 8 i KEDNJ-së. Gjykata theksoi se ndërsa neni 8 në thelb ka për qëllim mbrojtjen e individit kundër ndërhyrjeve arbitrare nga autoritetet publike, ky nen mund të përfshijë autoritetet që marrin masa të cilat janë krijuar për të siguruar respektimin e jetës private, madje edhe në sferën e marrëdhënieve midis vetë individëve privatë. Sidoqoftë, për të përcaktuar nëse neni 8 është shkelur, një vëmendje e veçantë duhet kushtuar interesave konkurrues të individit dhe komunitetit. Gjykata gjeti se autoritetet përkatëse publike kishin dështuar t'i ndalonin palëve të treta që të shkelnin të drejtat e aplikantit sipas nenit 8 të KEDNJ-së.
GjEDNj-ja në rastin Öneryıldız v. Turkey lidhur me dështimin e autoriteteve për informimin e publikut dhe për ndërmarrjen e masave efektive dhe parandaluese, kishte gjetur shkelje të nenit 2, për arsye të mungesës së ndërmarrjes së hapave të duhur nga shteti për të parandaluar vdekjen e nëntë banorëve që jetonin pranë një deponie mbeturinash. Gjykata vuri në dukje në veçanti mungesën e informimit të banorëve lidhur me rrezikun që ata ballafaqoheshin duke jetuar në atë vend. Sipas gjykatës, edhe nëse do të kishte informata, shteti është përgjegjëse, pasi që nuk kishte ndërmarrë masat e nevojshme praktike për të shmangur rreziqet për jetën e njerëzve