Instrumentet ndërkombëtare
Nenet
Instrumentet ndërkombëtare PNDCP
Pakti Nderkombëtar pët të Drejtat civile dhe Politike
Nenet
Neni 25

Çdo qytetar ka tё drejtё dhe mundёsi, qё pa asnjё nga dallimet e pёrmendura nё nenin 2 dhe pa kufizime tё paarsyeshme: (a) Tё marrё pjesё nё drejtimin e punёve publike, qoftё drejtpёrsёdrejti ose nёpërmjet pёrfaqёsuesve tё zgjedhur lirisht; (b) Tё votojё dhe tё zgjedhet gjatё zgjedhjeve të vërteta tё herёpashershme, me votim tё pёrgjithshёm dhe tё barabartё dhe me vota tё fshehta, tё cilat sigurojnё shprehjen e lirё tё vullnetit tё zgjedhёsve; (c) Tё pranohet, nё kushte tё pёrgjithshme barazie, pёr tё ushtruar funksione publike në vendin e tij.

Instrumentet ndërkombëtare DUDNJ
Deklarata Universale për të Drejtat e Njeriut
Nenet
Neni 21

1. Secili ka të drejtë të marrë pjesë në qeverisjen e vendit të vet, drejtpërsёdrejti ose me anë të përfaqësuesve të zgjedhur lirisht.
2. Secili ka njësoj të drejtë të hyjë në shërbimet publike të vendit tё vet.
3. Vullneti i popullit është bazë e pushtetit shtetëror; ky vullnet duhet të shprehet në zgjedhjet e herёpashershme dhe të lira, të cilat duhet të jenë të përgjithshme dhe me votёtё barabartë, si dhe me votim të fshehtë ose sipas procedurës përkatëse të votimit të lirë.

Ligjet
Nenet
Ligjet LSHCRK
LIGJI Nr. 03/L-149 PËR SHËRBIMIN CIVIL TË REPUBLIKËS SË KOSOVËS
Nenet Neni 47

1. Nëpunësi civil, pas marrjes së detyrës dhe në të gjitha nivelet e hierarkisë funksionale, ka të drejtë të mbajë të drejtat e tij/saj politike për të votuar dhe për t’u votuar si kandidat në zgjedhjet komunale ose qendrore.

2. Karriera e nëpunësit civil nuk do të ndikohet nga qëndrimet e shprehura gjatë fushatës zgjedhore ose rezultatit të zgjedhjeve. 3. Nëpunësit civilë të cilët janë kandidatë në zgjedhje lokale ose qendrore kanë të drejtë që të lirohen nga detyra, pa pagesë, gjatë kohëzgjatjes së fushatës zgjedhore.

Ligjet LVL
LIGJI NR. 03/L-040 PËR VETËQEVERISJEN LOKALE,
Nenet Neni 68

68.1 Çdo komunë mban periodikisht, së paku dy herë në vit, takime publike në të cilat mund të marrë pjesë secili person apo organizatë me interes në komunë. Data dhe vendi i takimit publikohet së paku dy javë përpara. Njëra nga mbledhjet mbahet gjatë gjashtë muajve të parë të vitit. 68.2 Në takime të tilla përfaqësuesit komunal informojnë pjesëmarrësit për aktivitetet e komunës, kurse pjesëmarrësit mund të shtrojnë pyetje dhe të japin propozime për përfaqësuesit e zgjedhur komunal. 68.3 Përveç takimeve publike të cekura më lartë, komunat janë të obliguara t’i informojnë qytetarët e komunës për çfarëdo planesh apo programesh të rëndësishme me interes publik, siç rregullohet me statutin e komunës. 68.4 Kuvendi i komunës miraton rregulloren komunale që promovon transparencë të organeve legjislative, ekzekutive dhe administrative të komunës, duke e rritur pjesëmarrjen e opinionit në marrjen e vendimeve në nivel lokal dhe duke lehtësuar qasjen publike në dokumentet zyrtare të komunës. Ministria përgjegjëse për qeverisjen lokale mund të nxjerrë udhëzime administrative për transparencë komunale. 68.5 Çdo person mund të kontrollojë çfarëdo dokumenti që mbahet nga komuna, përveç nëse zbulimi i tillë nuk është i ndaluar sipas Ligjit mbi qasjen në dokumentet zyrtare.

Praktika gjyqësore e GjEDNj
Decision Guerra k. Italise

4967/89   |   Legal Summary   |   19/02/1998

 

Në rastin Guerra dhe të tjerët, Gjykata vërtetoi se Italia e kishte shkelur nenin 8, në aspektin e jetës private dhe familjare, lidhur me atë se kishte dështuar në informimin e popullatës lokale rreth faktorëve të rrezikut dhe rreth mënyrës së veprimit në rast të ndonjë aksidenti në fabrikën kimike që gjendej në afërsi. Paditësit shprehimisht i kishin kërkuar ato informata nga autoritetet kompetente vendore. Ato përfundimisht ishin dhënë vetëm pas mbylljes së prodhimit industrial.

 

Decision Namat Aliyev v. Azerbaijan

Namat Aliyev v. Azerbaijan, no. 18705/06, § 77, 8 April 2010.

Aplikantët, kandidatë në zgjedhjet parlamentare të vitit 2010, ishin regjistruar vonë pas vendimeve të pretenduara fillestare arbitrare që refuzuan t'i regjistrojnë ata si kandidatë dhe thirrjet e tyre pasuese, duke i lënë ata një kohë shumë të shkurtër për të zhvilluar fushatat e tyre elektorale përkatëse. Aplikuesi i parë kishte vetëm një ditë të plotë për fushatë, aplikanti i dytë kishte vetëm tre ditë të plota, dhe aplikanti i tretë praktikisht nuk i ishte lënë kohë për fushatë. Regjistrimi në kohë i kandidatëve ishte thelbësor në mënyrë që ata të njiheshin për votuesit dhe të jenë në gjendje të përcjellin mesazhin e tyre politik gjatë periudhës së fushatës elektorale në përpjekje për të fituar vota dhe për t'u zgjedhur. Procedurat në çështjet aktuale iu nënshtruan një numri të vonesave që i atribuohen komisioneve zgjedhore dhe gjykatave, të cilat në disa raste kishin dhënë vendimet e tyre përkatëse në mënyrë të vonuar, ndonjëherë në shkelje të kufirit tre-ditor të përcaktuar me ligj. Vonesat në regjistrimet e aplikantëve nuk ishin të vogla. Aplikantët ishin regjistruar aq vonë dhe aq afër ditës së zgjedhjeve sa që ata nuk kishin një kohë të arsyeshme për të kryer fushata elektorale efektive. Regjistrimi i vonuar ishte për shkak të mungesës së masave mbrojtëse ndaj arbitraritetit në procedurat e regjistrimit të kandidatëve dhe vonesave në shqyrtimin e ankimeve të tyre nga autoritetet zgjedhore dhe gjykatat. Në rrethana të tilla, të drejtat elektorale të aplikantëve ishin kufizuar në atë masë sa të dëmtojnë ndjeshëm efektivitetin e tyre.