Objektivat për Zhvillim të Qëndrueshëm (OZHQ) në lidhje me të drejtat e njeriut
Caqet
Deri në vitin 2030, të zvogëlohet raporti global i vdekshmërisë së nënave në më pak se 70 vdekje për 100,000 lindje.
Treguesit
3.1.1
3.1.1 Raporti i vdekshmërisë së nënave
3.1.2
3.1.2 Përqindja e lindjeve ku marrin pjesë personeli i kualifikuar shëndetësor
Deri në vitin 2030, të parandalohen vdekjet e të porsalindurve dhe e fëmijëve nën moshën 5 vjeç, ku të gjitha vendet të synojnë zvogëlimin e vdekshmërisë të të porsalindurve në më pak se 12 vdekje për 1,000 lindje dhe të vdekshmërisë së fëmijëve nën 5 vjeç në më pak se 25 vdekje për 1,000 lindje
Treguesit
3.2.1
3.2.1 Shkalla e vdekshmërisë nën moshën 5 vjeçare
3.2.2
3.2.2 Shkalla e vdekshmërisë neonatale
Deri në vitin 2030, të eleminohen epidemitë e SIDA-s, të tuberkulozit, të malaries dhe të sëmundjeve tropikale të neglizhuara dhe të luftohet hepatiti, sëmundjet që transportohen përmes ujit dhe sëmundjet e tjera ngjitëse.
Treguesit
3.3.1
3.3.1 Numri i infeksioneve të reja me HIV për 1.000 të popullatës të pa infektuar sipas gjinisë, moshës dhe popullsisë në terësi.
3.3.2
3.3.2 Ndodhjet e Tuberkulozit për 1000 të popullatës.
3.3.3
3.3.3 Incidenca e malaries për 1000 banorë.
3.3.4
3.3.4 Incidenca e hepatitit B për 100,000 popullatë
3.3.5
3.3.5 Numri i personave që kërkojnë ndërhyrje kundër sëmundjeve tropikale.
Deri në vitin 2030, të zvogëlohet me një të tretën vdekshmëria tek lindjet e parakohshme si pasojë e sëmundjeve jo të transmetueshme, përmes parandalimit dhe trajtimit dhe promovimit të shëndetit mendor dhe të mirëqenies.
Treguesit
3.4.1
3.4.1 Shkalla e vdekshmërisë që i atribuohet sëmundjeve kardiovaskulare, kancerit, diabetit ose sëmundjes kronike të frymëmarrjes.
3.4.2
3.4.2 Shkalla e vdekshmërisë së vetëvrasjeve
Të forcohet parandalimi dhe trajtimi i personave që abuzojnë me me lëndët narkotike dhe alkoolin.
Treguesit
3.5.1
3.5.1 Mbulimi i ndërhyrjeve të trajtimit (farmakologjike, psikosociale dhe rehabilitimi si dhe shërbimet e përkujdesjes) për çrregullimet me përdorimin e substancave.
3.5.2
3.5.2 Përdorimi i dëmshëm i alkoolit, i përcaktuar sipas kontekstit kombëtar si konsum i alkoolit për frymë (të moshës 15 vjeç dhe më të vjetër) brenda një viti kalendarik në litra alkool të pastër
Deri në vitin 2020, të përgjysmohet numri global i vdekjeve dhe i plagosjeve nga aksidentet rrugore.
Treguesit
3.6.1
3.6.1 Shkalla e vdekshmërisë për shkak të lëndimeve në trafikun rrugor
Deri në vitin 2030, të sigurohet qasja e gjithanshme në shërbimet e kujdesit shëndetësor seksual dhe riprodhues, përfshirë dhe planifikimin familjar, informimin dhe edukimin, dhe futjen e shëndetit riprodhues në strategjitë dhe programet kombëtare.
Treguesit
3.7.1
3.7.1 Përqindja e grave në moshë riprodhuese (15-49 vjeç) që kanë nevojën e tyre për planifikim familjar sipas metodave moderne.
3.7.2
3.7.2 Shkalla e lindjes së adoleshencës (të moshave nga 10-14 vjeç; nga 15 - 19 vjeç) për 1000 gra të këtye grupmoshave.
Të arrihet mbulimi i gjithëanshëm shëndetësor, përfshirë mbrojtjen financiare të riskut, qasjen në shërbimet bazë cilësore të kujdesit shëndetësor dhe qasjen ndaj barnave dhe vaksinave kryesore të sigurta, efikase, cilësore dhe të përballueshme për të gjithë.
Treguesit
3.8.1
3.8.1 Mbulimi i shërbimeve themelore shëndetësore (të përcaktuara si mbulimi mesatar i shërbimeve themelore bazuar në ndërhyrjet gjurmuese që përfshijnë shëndetin riprodhues, të nënës, të porsalindurve dhe të fëmijëve, sëmundjet infektive, sëmundjet jo të transmetueshme dhe aftësinë e shërbimit dhe aksesin, midis popullatës së përgjithshme dhe më të pafavorshme )
3.8.2
3.8.2 Numri i personave të mbuluar nga sigurimi shëndetësor ose një sistem shëndetësor publik për 1.000 popullatë.
Deri në vitin 2030, të zvogëlohet dukshëm numri i vdekjeve dhe i sëmundjeve nga kimikatet e rrezikshme dhe nga ndotja e ajrit, e ujit dhe e tokës.
Treguesit
3.9.2
3.9.2 Shkalla e vdekshmërisë që i atribuohet ujit të pasigurt, kanalizimeve të pasigurta dhe mungesës së higjenës (ekspozimi ndaj Ujit, Kanalizimeve dhe Higjienës për tjera shërbime (WASH) ).
3.9.3
3.9.3 Shkalla e vdekshmërisë i atribuohet helmimit të pa qëllimshëm.
3.9.1
3.9.1 Shkalla e vdekshmërisë që i atribuohet ndotjes së ajrit në shtëpi dhe ambient.
3.a Të forcohet zbatimi i Konventës Kuadër të Organizatës Botërore të Shëndetësisë për kontrollin e konsumit të duhanit, sipas rastit, në të gjitha vendet.
Treguesit
3.a.1
3.a.1 Prevalenca e standardizuar e moshës së përdorimit aktual të duhanit, mes personave të moshës 15 vjeç dhe më të vjetër
3.b Të mbështetet kërkimi dhe zhvillimi i vaksinave dhe i barnave për sëmundjet e transmetueshme dhe jo të transmetueshme, të cilat prekin, kryesisht, vendet në zhvillim, të sigurohet përdorimi i barnave dhe i vaksinave të rëndësishme dhe të përballueshme, në përputhje me Deklaratën e Dohas mbi Marrëveshjen e të Drejtave të Pronësisë Intelektuale për Çështjet lidhur me Tregtinë (TRIPS) dhe Shëndetin Publik, e cila konfirmon të drejtën e vendeve në zhvillim për të përdorur plotësisht dispozitat e Marrëveshjes TRIPS në lidhje me lehtësitë për të mbrojtur shëndetin publik, dhe në veçanti, për të siguruar përdorimin e barnave për të gjithë.
Treguesit
3.b.1
3.b.1 Përqindja e popullsisë për qasje në ilaçe dhe vaksina e përballueshme në bazë të qëndrueshme.
3.c Të rriten, ndjeshëm, financimet për shëndetësinë, për rekrutimin, për zhvillimin, për trajnimin dhe për mbështetjen e punonjësve në sektorin shëndetësor në vendet në zhvillim, e në veçanti në vendet më pak të zhvilluara dhe në shtetet-ishuj të vegjël në zhvillim.
Treguesit
3.c.1
3.c.1 Dendësia dhe shpërndarja e punëtorëve shëndetësor
3.d Të forcohen kapacitetet e të gjitha vendeve, veçanërisht e vendeve në zhvillim, për paralajmërimin e hershëm, zvogëlimin e rrezikut dhe menaxhimin e rreziqeve shëndetsore në nivel kombëtar dhe global.
Treguesit
3.d.1
3.d.1 Kapaciteti i Rregullave Ndërkombëtare të Shëndetit (IHR) dhe përgatitja e urgjencës shëndetësore.
1. Gjithkush ka të drejtë për një nivel jetese të mjaftueshëm i cili t'i përgjigjet shëndetit dhe jetës së përshtatshme si të atij personalisht, ashtu edhe të familjes së tij, duke përfshirë ushqimin, veshmbathjen, banesën, kujdesin mjeksor dhe shërbimet e nevojshme sociale, si edhe të drejtën për të qenë i siguruar në rast sëmundjeje, papunësie, vejanie, pleqërie dhe raste të tjera të humbjeve të mjeteve për jetesë për shkak të rrethanave të pavarura nga vullneti i tij.
Shtetet Palë njohin të drejtën e fëmijës për të gëzuar një gjendje shëndetësore sa më të mirë dhe për të përfituar nga shërbimet për trajtimin e sëmundjes dhe
riaftësimin e shëndetit. Shtetet Palë përpiqen të sigurojnë që asnjë fëmije të mos i mohohet e drejta për të pasur këto shërbime të kujdesit shëndetësor.
2. Shtetet Palë ndjekin zbatimin e plotë të kësaj të drejte dhe në veçanti marrin masat e duhura:
(a) Për të ulur vdekshmërinë foshnjore dhe fëmijërore;
(b) Për t’u siguruar të gjithë fëmijëve ndihmën e nevojshme mjekësore dhe
kujdesin për shëndetin, duke e vënë theksin në zhvillimin e kujdesit
shëndetësor parësor;
(c) Për të luftuar sëmundjen dhe kequshqyerjen, edhe në kuadrin e kujdesit
shëndetësor parësor, me anë të përdorimit, ndër të tjera, të teknikave
lehtësisht të arritshme si dhe të sigurimit të produkteve ushqimore të
përshtatshme dhe ujit të pijshëm të pastër, duke pasur parasysh rreziqet e
ndotjes së mjedisit natyror;
(d) Për t’u siguruar nënave kujdesin e duhur shëndetësor, para dhe pas lindjes;
(e) Për të mundësuar që gjithë grupet shoqërore dhe në veçanti prindërit dhe
fëmijët të marrin informacion, të kenë mundësi edukimi dhe të përkrahen për
të përdorur dijet bazë për shëndetin dhe të ushqyerit e fëmijës, përparësitë e
ushqyerjes me gji, higjienën dhe shëndoshjen e mjedisit dhe parandalimin e
aksidenteve;
(f) Për të zhvilluar kujdesin shëndetësor parandalues, këshillimin e prindërve,
edukimin dhe shërbimet në fushën e planifikimit familjar.
3. Shtetet Palë marrin të gjitha masat e efektshme dhe të nevojshme për të zhdukur praktikat tradicionale të dëmshme për shëndetin e fëmijëve.
4. Shtetet Palë marrin përsipër të nxisin dhe inkurajojnë bashkëpunimin
ndërkombëtar, me qëllim që të sigurojnë gradualisht realizimin e plotë të së drejtës së njohur në këtë nen. Për këtë, mbahen parasysh në mënyrë të veçantë nevojat e vendeve në zhvillim.
24.2 Shtetet Palë ndjekin zbatimin e plotë të kësaj të drejte dhe, në veçanti, duhet të marrin masat e duhura:
24.2.c Për të luftuar sëmundjet dhe kequshqyerjen, duke u përfshirë ndër të tjera, brenda kornizës së kujdesit shëndetësor parësor, përmes aplikimit të një teknologjie të arritshme si dhe sigurimit të ushqimeve adekuate dhe ujit të pastër të pijshëm, duke marrë parasysh rreziqet si dhe rreziqet e ndotjes së mjedisit;
24.1 Shtetet Palë njohin të drejtën e fëmijës për gëzimin e standardit më të lartë të shëndetit dhe lehtësirave për trajtimin e sëmundjeve dhe rehabilitimin e shëndetit. Shtetet Palë do të përpiqen të sigurojnë që asnjë fëmijë të mos privohet nga e drejta e tij / saj, në qasje në shërbime të tilla të kujdesit shëndetësor.
24.2.d Sigurimi i kujdesit të duhur shëndetësor para lindjes dhe pas lindjes për nënat
24.2.e Për të siguruar që të gjithë segmentet e shoqërisë, në veçanti prindërit dhe fëmijët, të jenë të informuar, të kenë qasje në arsim dhe janë mbështetur në përdorimin e njohurive themelore të shëndetit dhe ushqimit të fëmijëve, avantazhet e ushqyerjes me gji, higjenës dhe sanitarive mjedisore dhe parandalimin e aksidenteve ;
24.2.f Për të zhvilluar kujdes shëndetësor parandalues, udhëzime për prindërit dhe edukimin dhe shërbimet e planifikimit të familjes.
Neni 5 Parimet e kujdesit shëndetësor
1. Kujdesi shëndetësor zbatohet duke u udhëhequr nga parimet themelore, si vijon:
1.1. Barazia
1.1.1. sigurimi i qasjes së plotë ndaj shërbimeve në Listën e shërbimeve të kujdesit shëndetësor, pas përcaktimit të saj; për të gjithë qytetarët dhe banorët, përfshirë qasjen e lehtë deri te institucionet shëndetësore për personat me aftësi të kufizuara; 1.1.2. shpërndarja e drejtë e burimeve publike për kujdesin shëndetësor duke pasur dallimet socio-ekonomike; 1.1.3. barazia e plotë e sektorit publik, privat, dhe partneritetit publik-privat gjatë ofrimit të kujdesit shëndetësor, në pajtim me këtë ligj. 1.2. gjithë-përfshirja dhe jo diskriminimi: standarde të barabarta në kujdesin shëndetësor për të gjithë qytetarët dhe banorët duke siguruar standardet gjatë përmbushjes së kërkesave në të gjitha nivelet e kujdesit shëndetësor, si dhe sigurim i kujdesit shëndetësor pa diskriminim në bazë të gjinisë, kombit, racës, ngjyrës, gjuhës, fesë, bindjeve politike, gjendjes sociale, orientimit seksual, shkallës së aftësive fizike dhe mendore, statusit familjar dhe moshës. 1.3. cilësia: aplikimi i standardeve ndërkombëtare në organizimin, zhvillimin, dhe ofrimin e kujdesit shëndetësor përkitazi me të gjitha aspektet, përfshirë: trajtimin e fokusuar në pacientë, përdorimin e resurseve, organizimin e punës, trajnimin, edukimin, licencimin, akreditimin, udhëzimet etike, dhe mbrojtjen e interesave të shfrytëzuesve të shërbimeve shëndetësore. 1.4. ndershmëria dhe llogaridhënia; 1.5. dhënia e prioritetit intervenimeve kost-efektive të kujdesit shëndetësor, të bazuara në të dhëna; 1.6. qëndrueshmëria dhe vazhdueshmëria; 1.7. parandalimi dhe zbulimi i hershëm i sëmundjeve nëpërmjet promovimit shëndetësor, detektimit, dhe politikave publike shumë-sektoriale për përmirësimin e shëndetit; 1.8. bashkë-përgjegjësia dhe solidariteti.
Neni 12 Masat dhe veprimet
1. Kujdesi shëndetësor zbatohet nëpërmjet masave dhe veprimeve, si në vijim:
1.1. ruajtja dhe përparimi i mënyrave të shëndosha të jetesës nëpërmjet promovimit shëndetësor dhe aktiviteteve edukative të organizuara me qëllim të ngritjes së kulturës shëndetësore të qytetarëve dhe të banorëve;
1.2. zbulimi i hershëm i sëmundjeve ngjitëse dhe eliminimi i shkaktarëve të tyre duke evituar rrethanat që kanë mundësuar shfaqjen e epidemive;
1.3. zbulimi i hershëm dhe trajtimi i sëmundjeve akute, si dhe mjekimi i sëmundjeve kronike masive jo-ngjitëse nga regjistri zyrtar, përfshirë rehabilitimin pas tyre;
1.4. parandalimi, zbulimi i hershëm dhe trajtimi i sëmundjeve malinje, veçanërisht i kancerit të gjirit, kancerit të qafës së mitrës, dhe kancerit kolorektal .
1.5. parandalimi i lëndimeve në punë dhe i sëmundjeve profesionale;
1.6. parandalimi, zbulimi hershëm, dhe trajtimi i sëmundjeve të vartësisë, sëmundjeve me bartje seksuale, dhe HIV infeksionit“.
1.7. sigurimi i furnizimit me barna, materiale shpenzuese, si dhe pajisje medicinale;
1.8. trajtimi, rehabilitimi dhe resocializimi i të sëmurëve kronik mendor në bashkësi;
1.9. trajtimi, rehabilitimi psikosocial dhe resocializimi i personave me aftësi të kufizuara në bashkësi;
1.10. sigurimi i kushteve për ruajtjen e shëndetit të shtatzënave dhe të lehonave; fillimin e shëndoshë të jetës; si dhe zhvillimin e shëndoshë të fëmijëve dhe të rinjve;
1.11. ndërmarrja e masave për parandalimin dhe eliminimin e pasojave shëndetësore të shkaktuara nga gjendjet emergjente;
1.12. organizimi i shërbimit emergjent në bazë të ligjit të veçantë;
1.13. zbatimi i sistemit unik të mbledhjes së të dhënave dhe informimit në shëndetësi;
1.14. organizimi dhe zbatimi i mbikëqyrjes profesionale dhe juridike;
1.15. zbatimi i aktiviteteve në grumbullimin vullnetar të gjakut;
1.16. ndërmarrja e masave përkitazi me mbrojtjen nga shkaktarët e dëmshëm mjedisor; fizik, kimik, dhe biologjik;
1.17. parandalimi i anomalive kongjenitale dhe zbulimi i tyre i hershëm;
1.18. parandalimi dhe zbulimi i hershëm i kariesit, sëmundjeve të gojës dhe anomalive orofaciale;
1.19. shërbimi i kujdesit shëndetësor në shtëpi për qytetarët dhe banorët në nevojë, veçanërisht për personat e palëvizshëm