Platforma për të Drejtat e Njeriut

Ky ligj rregullon marrëdhëniet shoqërore që kanë të bëjnë me rrjetet dhe shërbimet e komunikimeve elektronike, shërbimet dhe facilitetet shoqëruese, përdorimin e resurseve të komunikimeve elektronike, si dhe marrëdhënieve shoqërore që kanë të bëjnë me radio-pajisjet, pajisjet fundore dhe përputhshmërinë elektromagnetike, siguron nivel të barabartë të mbrojtjes së të drejtave për të dhënat personale, veçanërisht të drejtën e privatësisë së procesimit të të dhënave personale në sektorin e komunikimeve elektronike.

1. Rregullimi i aktiviteteve të komunikimeve elektronike duhet të bazohet në parimet e menaxhimit dhe përdorimit efektiv të burimeve të kufizuara, neutralitetit teknologjik, ekuivalencës funksionale, proporcionalitetit, rregullimit minimal të domosdoshëm, sigurisë ligjore në një treg dinamik, zhvillimit ekonomik, duke siguruar konkurrencë efektive, mbrojtje të të drejtave të konsumatorit, objektivitet të kritereve, kushteve dhe procedurave rregullatore, transparencë dhe mosdiskriminim.

Gjatë trajtimit mjekësor duhet të respektohen: dinjiteti, jeta private, integriteti personal dhe bindjet religjioze të qytetarit

Të mirat materiale të llogaritshme janë sendet me vlerë që përfshijnë, por nuk përkufizohen vetëm në : pagesat e përgjithshme nga sistemi i Pensioneve Individuale të Kursimit që u jepen pjesëmarrësve ose përfituesve -siç parashihet në Rregulloren 2001/35, pagesa të tjera të përgjithshme, bizneset private apo familjare, prona, disa lloje të caktuara të pasurisë së patundshme, toka, dhe automjetet funksionale që mund të krijojnë të ardhura. Udhëzimi do t’i saktësojë llojet e të mirave materiale të llogaritshme dhe të pallogaritshme dhe principet e vlerësimit të të mirave materiale Në muajin në të cilin merren pagesat e përgjithshme, ato do të trajtohen si të hyra të llogaritshme. Për muajt vijues këto pagesa të përgjithshme do të trajtohen si të mira materiale të llogaritshme.

1. Qëllimi i këtij ligji është të përcaktojë rregulla dhe masa për funksionimin e sektorit të energjisë elektrike, për të garantuar furnizim të sigurt, të besueshëm, të rregullt dhe cilësor me energji elektrike, me çmime reale, duke pasur në konsideratë ruajtjen e mjedisit dhe shfrytëzimin efikas të saj.

1. Ndërmarrjet e energjisë që prodhojnë energji elektrike duke shfrytëzuar burimet e ripërtërishme të energjisë, apo që prodhojnë energji në formën e bashkëprodhimit, kanë të drejtë të pajisen me certifikatë të origjinës, që lëshohet nga Rregullatori dhe mbi bazën e saj të shesin energjinë e tyre elektrike me kushte të rregulluara. 2. Certifikata e origjinës do të jetë me madhësi standarde prej një (1) MWh. Jo më shumë se një certifikatë e origjinës do të lëshohet për secilën njësi të energjisë së prodhuar. Në certifikatën e origjinës Rregullatori do të specifikojë, së paku: 2.1. burimin e energjisë nga i cili është prodhuar energjia dhe datat e fillimit dhe përfundimit të prodhimit; 2.2. nëse prodhimi ka të bëjë me: 2.2.1. energji elektrike; apo 2.2.2. ngrohje dhe ftohje. 2.3. identitetin, lokacionin, llojin dhe kapacitetin e instalimeve ku është prodhuar energjia; 2.4. nëse dhe deri në çfarë mase instalimet në fjalë kanë përfituar nga përkrahja investuese, nëse dhe deri në çfarë mase njësia e energjisë ka përfituar në çfarëdo mënyre nga ndonjë skemë përkrahëse kombëtare, dhe llojin e skemës përkrahëse në fjalë; 2.5. datën në të cilën instalimet kanë hyrë në funksion; dhe 2.6. datën dhe vendin e lëshimit të numrit unik identifikues. 3. Rregullatori mbikëqyrë lëshimin, transferimin dhe anulimin e certifikatës së origjinës dhe duhet të krijojë mekanizma përkatës për të siguruar lëshimin, transferimin dhe anulimin elektronik të garancive të origjinës si dhe për të siguruar se ato janë të sakta, të besueshme dhe të pafalsifikueshme. Rregullatori do të sigurohet që çdo njësi e energjisë nga burimet e ripërtërishme të merret parasysh vetëm një herë.

1. Ky ligj përcakton kompetencat, detyrat dhe funksionet e Zyrës së Rregullatorit për Energji, përfshirë kushtet për dhënien e licencave për kryerjen e aktiviteteve në fushën e energjisë, certifikimin e aktiviteteve të operatorëve të transmetimit në sektorin e energjisë procedurat për dhënien e autorizimeve për ndërtimin e kapaciteteve të reja prodhuese, krijimin dhe funksionimin efikas të tregjeve konkurruese të energjisë, mbrojtjen e konsumatorit, si dhe kriteret për rregullimin e tarifave dhe kushtet për furnizim me energji. 2. Ky Ligj është pjesërisht në përputhje me Direktiven 2009/72/EC, lidhur me rregullat e përbashkëta për tregun e brendshëm të energjisë elektrike, Rregulloren Nr.714/2009/EC, për kushtet për qasje në rrjetin për shërbimet ndërkufitare të energjisë elektrike, Direktiven Nr. 2009/73/EC për rregullat e përbashkëta për tregun e brendshëm të gazit natyror, Rregulloren Nr. 715/2009/EC për kushtet e qasjes në rrjetet e transmetimit të gazit natyror dhe Direktivën Nr. 2009/28/EC lidhur me promovimin e përdorimit të energjisë nga burimet e ripërtërtishme.

1.14. të ndihmojë në mënyrën më efikase në sigurimin e zhvillimit të sistemeve të sigurta, të besueshme, efikase dhe jodiskriminuese, të cilat janë të orientuara kah konsumatori dhe ta promovojë në mënyrë adekuate sistemin, në pajtim me objektivat e përgjithshme të politikave të energjisë, të efiçiencës së energjisë dhe të integrimit të stabilimenteve të mëdha dhe të vogla të prodhimit nga burime të ripërtëritshme të energjisë dhe prodhimi i shpërndarë edhe në rrjetin e transmetimit, edhe në atë të shpërndarjes;

1. Ky ligj përcakton objektivat, masat dhe programin e politikave të bujqësisë dhe të zhvillimit rural në bazë të Planit për Zhvillimin Rural dhe Bujqësor.

 2. Më këtë ligj përcaktohen dispozitat për ofrimin e shërbimeve publike bujqësore, kërkimit dhe trajnimit profesional, bazën e të dhënave dhe informacionin në fushën e politikës bujqësore dhe të zhvillimit rural.

Neni 4 Objektivat e politikës bujqësore dhe të zhvillimit rural

1. Me masat për zbatimin e politikës bujqësore dhe të zhvillimit të zonave rurale, synohet të arrihen objektivat e përgjithshme:

1.1. konkurrenca në prodhimtarinë bujqësore dhe atë rurale, e cila rritë aftësinë e saj konkurruese si për tregun brenda, ashtu edhe për atë jashtë vendit, e cila mundësohet nëpërmjet rritjes së produktivitetit dhe të efikasitetit të veprmtarive ekonomike në zonat rurale;

1.2. rritja e të ardhurave për popullsinë rurale, duke ngritur mirëqenien e saj nëpërmjet përmirësimit të kushteve të punës dhe të jetesës, si dhe duke krijuar mundësi të barabarta për të gjitha grupet e margjinalizuara;

1.3 stabiliteti ekonomik, duke garantuar që prodhimi bujqësor të jetë i qëndrueshëm;

1.4. cilësia e prodhimeve të ushqimit duke garantuar që zinxhiri ushqimor është i një cilësie të qëndrueshme dhe i plotëson standardet e përcaktuara;

1.5. mbrojtja e qëndrueshme e mjedisit;

1.6. ndërlidhja e cila synon zvogëlimin e dallimeve ndërmjet niveleve të zhvillimit të rajoneve të ndryshme, duke zhvilluar aktivitete alternative dhe plotësuese që gjenerojnë punësim më qëllim të nxitjes për të jetuar në zonat rurale, duke fuqizuar biznesin e vogël dhe atë, të mesëm;

1.7. sigurimi i ushqimit që nuk shkakton efekte të dëmshme në shëndetin e njeriut nëse përgatitet dhe konsumohet sipas standardeve dhe kushteve të prodhimit.

1.8. përkujdesja që të ketë furnizim të qëndrueshëm në ushqim;

1.9. përkujdesja që të ketë furnizim për konsumatorët me çmime të arsyeshme.

Neni 5 Plani kombëtar i bujqësisë dhe zhvillimit rural

1. Plani kombëtar i bujqësisë dhe zhvillimit rural, përcakton objektivat e hollësishme afatmesme dhe veprimet e politikave të bujqësisë dhe zhvillimit rural.

2. Plani nga paragrafi 1 i këtij neni përmban:

2.1. strategjinë e bujqësisë dhe të zhvillimit rural i cili bazohet në analizën aktuale dhe objektivat afatmesme të politikës bujqësore dhe zhvillimit rural;

2.2. programet dhe veprimtaritë për përmbushjen e këtyre objektivave;

2.3. fondet publike të nevojshme të përdorura për zbatimin e politikave të bujqësisë dhe zhvillimit rural;

2.4. masat e nevojshme për monitorimin dhe vlerësimin e zbatimit të programit.

3. Plani kombëtar i bujqësisë dhe zhvillimit rural hartohet, nga Ministria në bashkëpunim me institucionet e tjera përkatëse.

 4. Plani hartohet, nga Ministria aprovohet nga Kuvendi i Kosovës për një periudhë shtatë (7) vjeçare.

Neni 1

1. Me synim të mbrojtjes së shëndetit publik, të gjeneratave të tanishme dhe të ardhshme nga pasojat shkatërruese shëndetësore, sociale, ekonomike dhe mjedisore të konsumimit të duhanit dhe ekspozimit ndaj tymit të duhanit, me këtë ligj përcaktohen masat për ndalimin, kufizimin e përdorimit të produkteve të duhanit, përbërësve të duhanit, parandalimin e pasojave të dëmshme nga përdorimi i produkteve të duhanit dhe mbikëqyrjen për zbatimin e ligjit. 2. Për të arritur qëllimin e ligjit përcaktohen masa për të: 2.1. siguruar që të gjithë qytetarët janë të mbrojtur në mënyrë të barabartë dhe të efektshme nga ekspozimi i tymit të duhanit në hapësirat e mbyllura, të punës, hapësirat publike, hapësirat e hapura të veçanta dhe në mjetet e transportit publik, 2.2. parandaluar dhe reduktuar pirjen e duhanit me përcaktimin e normave që rregullojnë ambient pa tym të duhanit; 2.3. eliminuar nxitjet për pirjen e duhanit të cilat krijohen nga reklamimi, duke i ndaluar të gjitha reklamat, promovimet e drejtpërdrejta dhe të tërthorta; 2.4. informuar popullatën lidhur me rreziqet dhe dëmet specifike të përdorimit të produkteve të duhanit, pasojat e dëmshme shëndetësore, natyrën e varshmërisë, kërcënimet vdekjeprurëse që paraqet konsumimi i duhanit dhe ekspozimi ndaj tymit të duhanit; 2.5. këshilluar kundër përdorimit të duhanit dhe inkurajuar ndërprerjen e përdorimit të produkteve të duhanit nga përdoruesit; 2.6. ndaluar qasjen dhe blerjen e produkteve të duhanit për të miturit; 2.7. mbrojtur nga dëmet e shkaktuara nga përdorimi i produkteve të duhanit; 2.8 promovuar shëndetin dhe të drejtat e njeriut në përputhje me Konventën Kornizë për Kontroll të Duhanit të Organizatë Botërore të Shëndetësisë.

Neni 13 Masat parandaluese

1. Qeveria e Kosovës formon Këshillin ndërministror për kontroll të duhanit me qëllim të mbrojtjes së shëndetit. 2. Këshilli do të ketë pesëmbëdhjetë (15) anëtarë ku do të përfshihen: përfaqësuesit e Ministrisë së Shëndetësisë; Arsimit, Shkencës e Teknologjisë; Financave; Punës dhe Mirëqenies Sociale; Drejtësisë; Punëve të Brendshme; Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor; Infrastrukturës; Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural; Kulturës, Rinisë e Sporteve; profesionistë shëndetësor, përfaqësues të mjeteve të informimit dhe shoqëria civile. 3. Kryesues i Këshillit ndërministror për kontrollin e duhanit është Ministri i Shëndetësisë. 12 4. Masat për vetëdijesimin dhe edukimin: 4.1. Radio Televizioni Publik i Kosovës, duhet të emitoj programe edukative, për të shpjeguar efektet e dëmshme të konsumit të duhanit, pa ndonjë kompensim financiar, për secilin muaj së paku dyzet e pesë (45) minuta. Këto programe duhet të emitohen nga ora 08:00 deri në ora 22:00. Një kopje e programit duhet të publikohet në faqen e emetuesit dhe mediave përkatëse. Emetimi i programeve dhe kohëzgjatjes duhet të monitorohet nga Këshilli ndërministror. 4.2. Radio Televizionet private, të emitojnë programi edukative për të shpjeguar efektet e dëmshme të duhanit. 4.3. Ministria e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë, do të përgatis kurrikulën, për të njoftuar dhe paralajmëruar fëmijët dhe të rinjtë për dëmet shëndetësore të produkteve të duhanit dhe ekspozimit ndaj duhanit. 4.4. Ministria obligohet të ndërmarrë aktivitetet e nevojshme me qëllim të përpilimit të programeve që inkurajon individin të ndërpresë përdorimin e produkteve të duhanit.

Neni 1 Qëllimi i Ligjit

a) Ligji rregullon prodhimin, qarkullimin me shumicë dhe pakicë, importin, eksportin, kalimin transit, transportin, blerjen, furnizimin, shitjen, posedimin, konsumimin, përdorimin dhe propagandimin e bimëve prej të cilave mund të përfitohen narkotikët, barnat narkotike, substancat psikotrope dhe prekursorët. b) Përcakton obligimet e autoriteteve kompetente të cilat kanë lidhshmëri me këto substanca; c) Bënë klasifikimin e bimëve, barnave narkotike, substancave psikotrope dhe prekursorëve në bazë të rrezikshmërisë së tyre, gjatë përdorimit në mjekësi dhe veterinari; d) Përcakton masat e përgjithshme për parandalimin dhe luftimin e keqpërdorimit të bimëve, barnave narkotike, substancave psikotrope dhe prekursorëve; e) Përcakton masat ndëshkimore në rast të shkeljeve së dispozitave të këtij ligji, dhe akteve normative në bazë të këtij ligji.

Neni 32 Parandalimi i përhapjes së sëmundjeve të varësisë

32.1 Mënyrat e parandalimit të përdorimit ilegal të barnave narkotike dhe substancave psikotrope si dhe përhapjes së sëmundjeve të varësisë, përcaktohen me Planin strategjik nga neni 6.3, paragrafi (d) i këtij Ligji, të miratuar nga Qeveria me propozim të Komisionit për narkotik. 32.2 Qeveria e Kosovës dhe qeveritë lokale, përkrahin aktivitetet e institucioneve shëndetësore dhe jo shëndetësore, asociacionet jo-profitabile dhe fondacionet që luftojnë përhapjen e sëmundjeve të varësisë. 32.3 Ministria e Shëndetësisë obligon Institutin Kombëtar të Shëndetësisë Publike të Kosovës (më tutje, IKSHPK) të bëj mbledhjen e të dhënave për shfrytëzuesit dhe keqpërdoruesit e barnave narkotike dhe substancave psikotrope, analizën epidemiologjike të gjendjes; koordinimin me institucione dhe punëtorë shëndetësorë dhe jo shëndetësorë, si dhe realizimin e promovimit dhe edukimit shëndetësorë për parandalimin e përhapjes së sëmundjeve të varësisë. 32.4 Me qëllim të parandalimit të sëmundjeve të varësisë obligohet personi juridik, personi përgjegjës i personit juridik dhe personat e tjerë fizikë gjatë kryerjes së rregullt të detyrave të punës, që në rast të dyshimit për keqpërdorim të bimëve, narkotikëve dhe prekursorëve nga Tabela I, II, III dhe IV menjëherë ta lajmërojnë rastin në Shërbimin Policor të Kosovës.

Neni 34

Rehabilitimi i sëmundjeve të varësisë Rehabilitimi psikosocial i personave që vuajnë nga sëmundjet e varësisë organizohet nga Ministria e Shëndetësisë, Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor, Ministria e Punëve të Brendshme dhe Ministria e Kulturës, Rinisë, Sportit dhe çështjeve jo rezidente.

Neni 33 Trajtimi i sëmundjes së varësisë

33.1 Sëmundjet e varësisë trajtohen në bazë të vullnetit të lirë të personit ose të kujdestarit ligjor, apo në bazë të vendimit të gjykatës, në pajtim me ligjin. 33.2 Sëmundjet e varësisë trajtohen në të gjitha institucionet e licencuara shëndetësore. 33.3 Koordinimin dhe zhvillimin e shërbimeve për sëmundje të varësisë si dhe trajtimin e tyre, multidisiplinar e bënë Instituti për sëmundje të varësisë si qendër referente e nivelit tretësor të kujdesit shëndetësor për sëmundje të varësisë, që themelohet nga Qeveria e Kosovës. 33.4 Institucionet të cilat mirren me identifikimin, trajtimin dhe rehabilitimin e sëmundjeve të varësisë, janë të obliguara që t’i paraqesin të dhënat për rastet në IKSHPK.

Neni 3 Kufizimet e veprimtarisë me narkotikë

3.1 Ndalohet çdo lloj veprimtarie me bimët dhe narkotikët nga Tabela I e këtij ligji, përveç për qëllime të hulumtimeve shkencore, edukative dhe policore. 3.2 Ndalohet kultivimi i bimëve nga të cilat mund të përfitohen narkotikët. 3.3. Ndalohet çdo lloj veprimtarie me bimë, barna narkotike dhe substanca psikotrope të cilat i takojnë Tabelës II, III dhe me prekursorë nga Tabela IV e këtij ligji, përveç për qëllime mjekësore, veterinare, shkencore, edukative, mjeko-ligjore dhe policore. 3.4 Ndalohet posedimi i pajisjeve për përpunimin e narkotikëve përveç personave juridik të cilët posedojnë licencë për prodhim të barnave narkotike dhe substancave psikotrope. 3.5 Ndalohet propaganda me qëllim promovimit të prodhimit ilegal, shites, qarkullimit, importit, eksportit, transportit, blerjes, furnizimit, posedimit ose shfrytëzimit të barnave narkotike, substancave psikotrope dhe prekursorëve.

1. Fondi Kosovar për Garanci Kreditore krijohet për të ndihmuar në përmbushjen e nevojës për rritje të qasjes në financa për ndërmarrjet mikro, të vogla dhe të mesme në Kosovë, me qëllim të krijimit të vendeve të punës, rritjen e prodhimit vendor dhe shërbimet me vlerë të shtuar, përmirësimit të bilancit tregtar dhe për të zgjeruar mundësitë e financimit për NMVMtë. 2. Fondi Kosovar për Garanci Kreditore ofron garanci kreditore për Institucionet e Regjistruara Financiare për kredi të caktuara të NMVM-ve. FKGK do të mund të ofrojë shërbime të tjera financiare me aprovimin paraprak të Bordit të Drejtorëve dhe BQK-së.

Neni 2
Funksionet e Inspektoratit të punës

2. Inspektorati i punës:

a) Do të mbikqyrë zbatimin e ligjit të punës, kushtet e punës dhe mbrojtjen në punë

b) Do t’iu siguroj informacion teknik dhe këshilla punëdhënësëve dhe punëtorëve për çështjet
më të efektshme të zbatimit të dispozitave ligjore.

c) Do të njoftoj ministrin e Punës dhe Mirëqenies Sociale apo ndonjë organ tjetër
kompetent për ndonjë mungesë apo ndonjë shpërdorim në ligjin e aplikueshëm.

d) Do t’iu siguroj informatat dhe këshillat punëdhënsve dhe punëmarrësve të cilat do të jenë
në pajtim me ligjin dhe t”i paralajmërojnë autoritetet kompetente për çfarëdo defektesh
apo shpërdorimesh që nuk janë përfshirë me dispozita ligjore ekzistuese.

e) Do t’iu jep këshilla për çështje lidhur me ligjin e punës dhe mbrojtjen e punëtorëve me
rastin e riorganizimit apo ristrukturimit të një ndërmarrjeje.
 

1. Pagat bazohen sipas parimeve të përcaktuara me këtë ligj, si vijon: 1.1. parimi i ligjshmërisë - nënkupton që pagat e përfituesve përcaktohen vetëm në pajtim me këtë ligj dhe me aktet nënligjore, të autorizuara dhe të nxjerra në zbatim të tij; 1.2. parimi i drejtësisë – nënkupton që niveli i pagës duhet të shpërblejë në mënyrë të drejtë kompleksin e punës dhe kontributin e individit në punën e organizatës; 1.3. parimi i pagës së barabartë - nënkupton që secili përfitues i pagës merr pagë të barabartë për punën në funksionin, pozitën apo gradën e njëjtë apo të krahasueshme; 1.4. parimi i transparencës – nënkupton që procedura për përcaktimin e pagës, niveli i saj dhe administrimi i sistemit të pagave të jetë transparente për publikun, pa rënë në kundërshtim me mbrojtjen e të dhënave personale sipas legjislacionit në fuqi; 1.5. parimi i mosdiskriminimit - nënkupton që asnjë përfitues i pagës nuk diskriminohet në pagë, ashtu siç përcaktohet në Ligjin për Mbrojtjen nga Diskriminimi; 1.6. parimi i parashikueshmërisë – niveli i pagës, i përcaktuar sipas këtij ligji, nuk mund të ulet, përveç në një situatë të jashtëzakonshme të vështirësive financiare dhe vetëm në bazë të ligjit.

Qëllimi i Ligjit

Ky ligj do të sigurojë mbrojtjen e Manastireve Ortodokse Serbe, Kishave, vendeve të tjera fetare, si dhe vendeve historike dhe kulturorë të një rëndësie të veçantë për Komunitetin Serb si dhe për komunitetet e tjera në Republikën e Kosovës, nëpërmjet themelimit të Zonave të Veçanta të Mbrojtura.

Këshilli Zbatues dhe Monitorues

Këshilli Zbatues dhe Monitorues (më poshtë i përmendur si “KZM”) do të themelohet, ndër të tjera, për të monitoruar dhe lehtësuar implementimin e këtij ligji. Detyrat relevante të KZM-së sipas këtij Ligji do të përfshijnë: a) mbikëqyrjen e vijëzimit të Zonave të Veçanta të Mbrojtura në terren dhe implementimin e tyre; b) rekomandimin e ndryshimeve të kufijve administrativë të Zonave të Veçanta të Mbrojtura, dhe kufizimet që do të aplikohen në to, nëse ashtu e kërkojnë rrethanat; c) ndërmjetësimin e zgjidhjes së mosmarrëveshjeve mes Kishës Ortodokse Serbe dhe autoriteteve qendrore dhe lokale të Republikës së Kosovës për sa i përket implementimit të dispozitave të këtij ligji; dhe d) këshillimin e agjencive të zbatimit të ligjit dhe institucioneve të tjera relevante të Republikës së Kosovës mbi çështjet e lidhura me sigurinë që kanë ndikim mbi vendet e trashëgimisë fetare dhe kulturore.

Qëllimi

Qëllimi i këtij ligji është përcaktimi i rregullave për mbrojtjen, administrimin dhe zhvillimin bashkëkohor të fshatit Hoçë e Madhe si pronë e trashëgimisë kulturore dhe fetare në mbrojtje të përhershme dhe të klasifikuar si zonë e veçantë e mbrojtur.

Fushëveprimi

Me ketë ligj përcaktohet e drejta e autoritetit të kufizuar e Fshatit Hoçë e Madhe për mbrojtjen dhe promovimin e trashëgimisë kulturore dhe fetare si dhe te planifikimit rural në pajtim me ligjet në fuqi.

Qëllimi dhe objektivat

Qëllimi i këtij ligji është përcaktimi i rregullave për mbrojtjen, administrimin dhe zhvillimin bashkëkohorë të qëndrueshëm të Qendrës Historike të Prizrenit si pronë e trashëgimisë kulturore dhe historike në mbrojtje të përhershme dhe të klasifikuar si Zonë e veçantë e mbrojtur me vlera të interesit lokal, shtetëror dhe ndërkombëtar.

Fushëveprimi dhe parimet e përgjithshme

1. Administrimi i Qendrës së mbrojtur historike të Prizrenit zhvillohet duke u bazuar në parimet e përgjithshme vijuese :

1.1. mbrojtja, ruajtja, rehabilitimi dhe mirëmbajtja e karakteristikave tradicionale historike urbane të Qendrës së mbrojtur historike të Prizrenit bëhet sipas parametrave të elaboruar në nenet 5,6,7 dhe 8 në planin e konservimit, pjesë integrale e këtij ligji, Shtojca 1;

1.2. integrimi i Qendrës së mbrojtur historike të Prizrenit në të gjitha nivelet e planeve hapësinore e urbanistike zhvillimore të vendit;

1.3. rehabilitimi, restaurimi, adaptimi dhe mirëmbajtja e ndërtesave, monumenteve dhe mjediseve të tyre rrethuese në përputhje me standarde profesionale për konservim dhe restaurim;

1.4. elaborimi i politikës dhe planit të menaxhimit të konservimit, me përcaktim të normave, detyrave dhe mënyrave të bashkëpunimit me autoritetet e trashëgimisë kulturore, autoritetet e planifikimit hapësinor dhe zhvillimor të vendit, autoritetet e qeverisjes komunale të Prizrenit dhe popullata;

1.5. përcaktimi i të drejtave dhe obligimeve të poseduesve të pronave të trashëgimisë kulturore në mbrojtje;

1.6. pjesëmarrja në një proces transparent vendim marrjeje të palëve të ndryshme të interesit;

1.7. sigurimi i fondeve sistematike për restaurim dhe mirëmbajtje të Qendrës historike të Prizrenit duke përfshirë të gjitha elementet përbërëse të saj, përmes sigurimit të lehtësirave fiskale duke bërë stimulimin e zhvillimit ekonomik dhe përmirësimit e kushteve të jetesës.

2. Konservimi dhe mbrojtja e Qendrës Historike të Prizrenit bëhet në pajtim me parimet dhe standardet ndërkombëtare në pajtim me Ligjin e trashëgimisë kulturore, Ligjin për Planifikim Hapësinor dhe dokumente ndërkombëtare të UNESCO-s për mbrojtjen e trashëgimisë kulturore dhe natyrore dhe traktatet e BE.

Mbrojtja e trashëgimisë kulturore

1. Mbrojtja e trashëgimisë kulturore përfshinë përgatitjet dhe ndërmarrjen e masave për zvogëlimin e rreziqeve, parandalimin dhe zvogëlimin e ndikimit negativ të fatkeqësive natyrore dhe të fatkeqësive të tjera në trashëgiminë kulturore.

2. Përgatitjet dhe masat zbatohen nga pronarët dhe shfrytëzuesit e trashëgimisë kulturore, shërbimi për mbrojtjen e trashëgimisë kulturore, nivelet qendrore dhe lokale.

3. Gjatë realizimit të mbrojtjes së trashëgimisë kulturore nga fatkeqësitë natyrore dhe nga fatkeqësitë e tjera, sipas nevojës, marrin pjesë edhe njësitë dhe shërbimet gjegjëse të mbrojtjes dhe shpëtimit, njësitë e zjarrfikjes, si dhe strukturat tjera për mbrojtje, shpëtim dhe ndihmë.

4. Qeveria me akt nënligjor rregullon mbrojtjen e trashëgimisë kulturore në rastet e fatkeqësive natyrore dhe fatkeqësive tjera.

Qëllimi

Ky Ligj ka për qëllim mbrojtjen dhe shpëtimin e njerëzve, kafshëve, pronave, trashëgimisë kulturore dhe mjedisit nga fatkeqësitë natyrore dhe fatkeqësitë tjera.

Fushëveprimi

1. Fushëveprimi i këtij ligji është menaxhimi i fatkeqësive natyrore dhe fatkeqësive tjera, zvogëlimi i numrit të fatkeqësive, parandalimi si dhe zvogëlimi i numrit të viktimave dhe pasojave tjera nga fatkeqësitë e tilla. 2. Shteti është përgjegjës për organizimin e mbrojtjes nga fatkeqësitë natyrore dhe fatkeqësitë tjera si sistem unik dhe integral shtetëror. 3. Sistemi i mbrojtjes nga paragrafi 2. i këtij neni përmban programimin, planifikimin, organizimin, menaxhimin, zbatimin, mbikëqyrjen, koordinimin dhe financimin e masave dhe aktiviteteve për mbrojtje nga fatkeqësitë natyrore dhe fatkeqësitë tjera.

Detyrat themelore të sistemit të mbrojtjes nga fatkeqësitë natyrore dhe fatkeqësitë e tjera

1. Detyrat themelore të sistemit të mbrojtjes nga fatkeqësitë natyrore dhe fatkeqësitë tjera janë: 1.1. zbulimi, monitorimi dhe hulumtimi i rreziqeve nga fatkeqësitë natyrore dhe fatkeqësitë tjera; 1.2. parandalimi i fatkeqësive natyrore dhe fatkeqësitë tjera; 1.3. njoftimi, paralajmërimi dhe alarmimi për rrezikun e pashmangshëm dhe dhënia e udhëzimeve për mbrojtje, shpëtim dhe ndihmë; 1.4. trajnimi dhe aftësimi profesional për detyrat e mbrojtjes, shpëtimit dhe ndihmës; 1.5. organizimi i gatishmërisë emergjente, krijimi dhe mirëmbajtja e formave tjera të gatishmërisë për mbrojtje, shpëtim dhe ndihmë; 1.6. vetëmbrojtja, vetë ndihma dhe ndihma reciproke; 1.7. mobilizimi dhe aktivizimi i mekanizmave për mbrojtje dhe shpëtim dhe Strukturave për mbrojtje dhe shpëtim, resurseve për mbrojtje, shpëtim dhe ndihmë; 1.8. përcaktimi dhe zbatimi i masave mbrojtëse; 1.9. shpëtimi dhe ndihma; 1.10. rimëkëmbja nga fatkeqësitë natyrore dhe fatkeqësitë tjera deri te sigurimi i kushteve elementare për jetë; 1.11. vlerësimi i dëmeve të shkaktuara nga fatkeqësitë natyrore dhe fatkeqësitë tjera; 1.12. bashkëpunimi ndërkombëtar lidhur me zbatimin e mbrojtjes nga fatkeqësitë natyrore dhe fatkeqësitë tjera; 1.13. mbikëqyrja e zbatimit të rregullave për mbrojtje dhe shpëtim nga fatkeqësitë natyrore dhe fatkeqësitë tjera; 1.14. dhënia e ndihmës për vendet tjera në rastet e fatkeqësive natyrore dhe fatkeqësitë tjera.

Mbrojtja dhe Shpëtimi

1. Mbrojtja dhe shpëtimi organizohen si element integral i Sistemit të Integruar të Menaxhimit të Emergjencave. 2. Mbrojtja, shpëtimi dhe aktivitetet tjera të mbrojtjes nga fatkeqësitë natyrore dhe fatkeqësitë tjera janë të natyrës humanitare dhe jo ushtarake.

Njoftimi për rrezikun

Çdo person është i obliguar që ta njoftoj qendrën më të afërt emergjente ose policinë për çdo rrezik nga fatkeqësitë natyrore apo fatkeqësitë tjera sa më shpjet që e vëren apo kupton për të.

Qëllimi

Ky ligj ka për qëllim të rregulloj dhe garantoj të drejtën e qytetarëve për të jetuar në një mjedis me ajër të pastër, duke mbrojtur shëndetin e njeriut, faunën, florën dhe vlerat natyrore e kulturore të mjedisit.

Barazia e plotë dhe efektive

3.1 Republika e Kosovës promovon frymën e paqes, tolerancës, dialogut ndërkulturor dhe ndër-fetar dhe mbështet pajtimin mes komuniteteve. Standardet e përcaktuara në këtë ligj, në Konventën Kornizë të Këshillit të Evropës për Mbrojtjen e Pakicave Kombëtare dhe në instrumentet e tjera relevante respektohen, në mënyrë që ta arrijë barazinë e plotë dhe efektive për të gjithë popullin e Republikës së Kosovës. 3.2 Republika e Kosovës ndërmerr të gjitha masat e nevojshme për të mbrojtur personat të cilët janë objekt i kërcënimit apo akteve të frikësimit, armiqësisë apo dhunës për shkak të identitetit të tyre kombëtar, etnik, kulturor, gjuhësor apo fetar. Organet kompetente do të ndjekin penalisht, ashtu si përcaktohet me ligj, të gjithë ata që marrin pjesë në këto kërcënime apo në aktet e përshkruara në këtë paragraf. 3.3 Ndalohen të gjitha format e diskriminimit të drejtpërdrejtë apo të tërthortë në bazë të identitetit kombëtar, etnik, kulturor, gjuhësor apo fetar. Në pajtim me ligjin, Republika e Kosovës siguron që të gjithë pjesëtarët e komuniteteve t’i gëzojnë plotësisht të drejtat e tyre themelore dhe ndërmerr masa të veçanta për të përmirësuar çdo situatë ku këta persona përjashtohen nga ushtrimi i barabartë i këtyre të drejtave. 3.4 Republika e Kosovës ndërmerr masa të tilla afirmative të cilat mund të jenë të nevojshme për promovimin e barazisë së plotë dhe efektive në të gjitha sferat e jetës ekonomike, shoqërore, politike dhe kulturore, duke përfshirë arsimin, median, shëndetësinë dhe shërbime të tjera publike. Veprimet e tilla ofrohen në mënyrë të barabartë për të gjitha komunitetet dhe pjesëtarët e tyre bazuar vetëm në nevoja. 3.5 Republika e Kosovës mbron lirinë e lëvizjes dhe sigurinë e pjesëtarëve të komuniteteve në mbarë vendin.

Gjuha

4.1 Gjuha shqipe dhe serbe dhe alfabetet e tyre janë gjuhët zyrtare të Republikës së Kosovës dhe kanë status të njëjtë në institucionet e saj. Gjuhët turke, boshnjake dhe rome kanë statusin e gjuhëve zyrtare në nivel komunal apo kanë përdorim zyrtar në pajtim me Ligjin për Përdorimin e Gjuhëve. 4.2 Personat që iu përkasin komuniteteve kanë të drejtë që lirshëm dhe pa ndërhyrje të përdorin gjuhën e komunitetit të tyre në jetën private dhe publike, në formë të folur dhe të shkruar. 4.3 Personat që iu përkasin komuniteteve kanë të drejtë në lirinë e shprehjes, duke përfshirë të drejtën për të marrë dhe dhënë informacion dhe ide në gjuhën e komunitetit të tyre përkatës. 4.4 Personat që iu përkasin komuniteteve, të cilët janë objekt i arrestimit apo ndalimit kanë të drejtë të informohen menjëherë në një gjuhë që e kuptojnë për arsyet e arrestimit dhe natyrën apo shkakun e ndonjë akuze kundër tyre. 4.5 Personat që iu përkasin komuniteteve kanë të drejtë të mbrojnë veten në gjyq në gjuhën e tyre; nëse është e nevojshme Qeveria do t’iu ofrojë atyre ndihmën pa pagesë të një përkthyesi. 4.6 Personat që iu përkasin komuniteteve kanë të drejtë të shfaqin në mënyrë të dukshme në publik shenja, mbishkrime dhe informacion tjetër të natyrës private në gjuhën e komunitetit të tyre. 4.7 Në fushat ku personat që iu përkasin komuniteteve përfaqësojnë një pjesë të mjaftueshme të popullatës, emërtimet tradicionale lokale, emërtimet e qyteteve dhe treguesit e tjerë topografikë do të shfaqen edhe në gjuhën e komunitetit përkatës jo-shumicë. Kjo do të rregullohet nga Ligji mbi Përdorimin e Gjuhëve. 4.8 Përdorimi i gjuhës në marrëdhëniet mes personave që iu përkasin komuniteteve dhe autoriteteve administrative në nivel qendror dhe komunal, në marrëdhënie me gjykatat, mediat, dhe në arsim rregullohen në Ligjin mbi Përdorimin e Gjuhëve. 4.9 Republika e Kosovës ndërmerr masa afirmative për të siguruar që gjuhët e tjera përveç atyre zyrtare të ruhen, të kultivohen dhe të promovohen dhe do të orientojë sjelljen e saj sipas Kartës Evropiane për Gjuhët Rajonale dhe të Minoriteteve.

Kultura

5.1 Komunitetet në Republikën e Kosovës dhe pjesëtarët e tyre gëzojnë të drejtën e shprehjes, kultivimit dhe zhvillimit të kulturës dhe traditave të tyre dhe të administrimit të çështjeve të veta kulturore. 5.2 Komunitetet kanë të drejtën e themelimit të shoqatave kulturore, artistike, shkencore dhe arsimore si dhe shoqatave të tjera për shprehjen, forcimin dhe zhvillimin e identitetit të tyre. Këto shoqata kanë të drejtën e regjistrimit të tyre si shoqata qytetare dhe regjistrimi i tillë nuk do t’iu mohohet apo revokohet përveç arsyeve të përcaktuara me ligj. 5.3 Komunitetet kanë të drejtë të themelojnë organizata përfaqësuese të komunitetit që mund të veprojnë si organizata ombrellë në lidhje me komunitetin përkatës dhe të kërkojnë përfaqësim në Këshillin Konsultativ për Komunitete. Përveç kërkesave të paragrafit 2 të këtij neni, këto shoqata duhet të jenë në pajtueshmëri me kodin e mirësjelljes për sa i përket përfaqësimit të tyre autentik të komunitetit përkatës, funksionimit demokratik, efikasitetit dhe transparencës financiare. Ky kod i mirësjelljes miratohet nga organizata përfaqësuese e komunitetit përmes Këshillit Konsultativ për Komunitete, i themeluar në përputhje me nenin 12 të këtij ligji. 5.4 Organizatat apo shoqatat e themeluara sipas paragrafëve 2 dhe 3 të këtij neni, kanë të drejtën për mbështetje dhe asistencë financiare, përfshirë edhe atë nga Qeveria, në pajtim me ligjin. 5.5 Komunitetet dhe pjesëtarët e tyre kanë të drejtë të festojnë festat e tyre tradicionale dhe fetare në mënyrë të lirë dhe të hapur në pajtim me ligjin. 5.6 Komunitetet dhe organizatat e tyre përfaqësuese kanë të drejtën të përdorin dhe shfaqin simbolet e komunitetit të tyre në pajtim me ligjin dhe standardet ndërkombëtare. 5.7 Personat që iu përkasin komuniteteve, në mënyrë individuale apo nëpërmjet organizatave të tyre përfaqësuese kanë të drejtë të mbajnë kontakte mes tyre dhe me persona të tjerë që jetojnë në Republikën e Kosovës dhe të vendosin dhe mbajnë kontakte të lira dhe paqësore me personat e cilitdo Shtet, në veçanti ata me të cilët ndajnë të njëjtin identitet etnik, kulturor, gjuhësor apo fetar, apo një trashëgimi të përbashkët kulturore në pajtim me ligjin dhe standardet ndërkombëtare. 5.8 Republika e Kosovës lidh marrëveshje dypalëshe, shumëpalëshe, rajonale dhe nën-rajonale me shtetet e tjera për të nxitur dhe forcuar bashkëpunimin kulturor, arsimor dhe forma të tjera të bashkëpunimit ndërkufitar. 5.9 Personat që iu përkasin komuniteteve dhe shoqatat e tyre kanë të drejtë që lirisht të marrin pjesë pa diskriminim në organizata lokale dhe ndërkombëtare dhe në aktivitetet e tyre. 5.10 Republika e Kosovës do ta ruajë trashëgiminë kulturore dhe fetare të të gjitha komuniteteve si pjesë përbërëse të trashëgimisë së Kosovës, dhe do të sigurojë mbrojtje efektive të vendeve dhe monumenteve të rëndësisë kulturore dhe fetare për komunitetet, në pajtim me ligjin. 5.11 Në bashkëpunim me Këshillin Konsultativ për Komunitete dhe organizatat përfaqësuese të komuniteteve, Republika e Kosovës zhvillon strategjinë për mbrojtjen efektive të vendeve dhe monumenteve të trashëgimisë kulturore dhe fetare të komuniteteve. 5.12 Qeveria e Republikës së Kosovës mund t’ia delegojë detyrën e mirëmbajtjes së vendeve dhe monumenteve të caktuara me interes të veçantë për ta, organizatave dhe shoqatave që kanë dëshirën dhe kapacitetin për të përmbushur një funksion të tillë dhe t’iu ofrojë atyre financim në lidhje me atë synim, në pajtim me ligjin dhe standardet ndërkombëtare.

Arsimimi

8.1 Të gjithë personat që iu përkasin komuniteteve kanë të drejtë të marrin shkollim publik në të gjitha nivelet, në njërën nga gjuhët zyrtare të Kosovës që ata e zgjedhin. Personat që iu përkasin komuniteteve kanë të drejtë në shkollim publik parashkollor, fillor dhe të mesëm në gjuhën e tyre edhe nëse ajo nuk është gjuhë zyrtare. Qeveria vendos pragjet e arsyeshme dhe të zbatueshme për themelimin e klasave apo shkollave të veçanta që funksionojnë në gjuhët e komuniteteve. Pragu minimal për klasa apo shkolla të tilla është më i ulët se pragjet e vendosura normalisht për institucionet dhe klasat shkollore. Pragjet maksimale do të korrespondojë me pragjet e vendosura normalisht për klasat shkollore. Kjo rregullohet me ligj. 8.2 Në komunat në të cilat, ka një numër të pamjaftueshëm nxënësish për të vënë në dispozicion shkollimin në një gjuhë jo-zyrtare të komunitetit, Qeveria e Republikës së Kosovës e ka për detyrim të ofrojë alternativa, duke përfshirë transportin e subvencionuar deri në zonat ku ofrohet shkollim i tillë, shkollimin në distancë, aranzhimet e ndryshme për mësimdhënie të lëvizshme, apo edhe ofertat për qëndrim në konvikt. 8.3 Republika e Kosovës garanton mundësitë ekzistuese për trajnim profesional dhe shkollim të lartë në nivel universitar, në gjuhët e komuniteteve. Në pajtim me nevojën e shprehur dhe mundësitë financiare, Qeveria e Republikës së Kosovës do të ofrojë shkollim të mëtutjeshëm të lartë dhe programe të trajnimit profesional në gjuhët e komuniteteve. 8.4 Komunitetet dhe pjesëtarët e komuniteteve kanë të drejtë të themelojnë dhe menaxhojnë institucionet e tyre private për shkollim dhe trajnim, për të cilat mund të ofrohet ndihmë financiare publike, në pajtim me ligjin dhe standardet ndërkombëtare. Institucionet e tilla kanë të drejtë të aplikojnë për akreditim nga Ministria e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë, nëse janë në përputhje me standardet e përgjithshme arsimore të plan programeve të Republikës së Kosovës, në pajtim me ligjin. Ministria e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë monitoron cilësinë e mësimdhënies në pajtim me ligjin. 8.5 Shkollat që japin mësim në gjuhën serbe mund të aplikojnë plan-programe apo tekste mësimore të përgatitura nga Ministria e Arsimit e Republikës së Serbisë pas njoftimit të Ministrisë Kosovare të Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë, në pajtim me procedurat e vendosura në Ligjin për Arsimin Lokal. 8.6 Universiteti i Mitrovicës Veriore është një institucion autonom publik i shkollimit të lartë. Komuna e Mitrovicës Veriore ka autoritet të ushtrojë përgjegjësi për këtë universitet në gjuhën serbe siç rregullohet me ligj. 8.7 Për të gjitha rastet përveç atyre të përmendura në paragrafin 5 të këtij neni, Qeveria e Republikës së Kosovës harton plan-programe të integruara në gjuhët e komuniteteve të cilat nuk janë gjuhë zyrtare si dhe standardet arsimore për të gjitha aspektet e shkollimit dhe monitoron dhe përforcon cilësinë e mësimdhënies në gjuhet e komuniteteve. Institucionet shkollore që veprimtarinë e tyre e zhvillojnë në gjuhën e një komuniteti që nuk është gjuhë zyrtare, mund të t’i dizajnojnë plan-programet shkollore të tyre në mënyrën e tyre, me kusht që ato të jenë në përputhje me kornizën e përgjithshme të plan-programit të integruar dhe që t’i përmbushin standardet e arritjes që përcaktohen nga Qeveria e Republikës së Kosovës. Për më tepër, komunitetet kanë të drejtë që në bashkëpunim me Qeverinë, të përgatisin module shkollore që kanë të bëjnë me kulturën, historinë dhe traditat e tyre. 8.8 Qeveria e Republikës së Kosovës në përgatitjet e saj për trajnimin e mësuesve, siguron që të ketë kuadër të mjaftueshëm për t’i përmbushur obligimet e cekura ne paragrafin 6 të këtij neni. Trajnimi i mësuesve për ata që kërkojnë të japin mësim në gjuhët e komuniteteve zhvillohen në gjuhët përkatëse. Gjatë përzgjedhjes së kandidatëve të përshtatshëm, autoritetet duhet të kenë parasysh nevojën që mësimdhënia në gjuhët e komuniteteve të ofrohet nga folësit e kualifikuar të gjuhës së dhënë, ku parapëlqehen folësit burimor. 8.9 Qeveria e Republikës së Kosovës siguron që drejtuesit dhe mësuesit e institucioneve të shkollimit publik që aktivitetin e tyre e zhvillojnë në gjuhët e komuniteteve janë kryesisht përfaqësues të këtyre komuniteteve dhe njohin në tërësi identitetin e komunitetit përkatës. 8.10 Në shkollat fillore dhe të mesme në të cilat gjuha e mësimit nuk është gjuhë zyrtare, nxënësit do të mësojnë një gjuhë zyrtare sipas zgjedhjes së tyre në pajtim me ligjin. 8.11 Qeveria e Republikës së Kosovës siguron qasje të barabartë të personave që iu përkasin komuniteteve në arsimin e lartë në nivelin universitar. Në këtë drejtim, Qeveria krijon masa të veçanta për të siguruar pranimin e kandidatëve që vijnë nga shkollat e komuniteteve në institucionet e arsimit të lartë dhe universitar. 8.12. Plan-programi shkollor kombëtar i Kosovës mbulon historinë, kulturën dhe atributet e tjera të komuniteteve tradicionalisht të pranishme në vend, me qëllim që të nxis frymën e respektit, mirëkuptimit dhe tolerancës midis të gjitha komuniteteve në Kosovë. Organizatat përfaqësuese të komuniteteve do të konsultohen gjatë hartimit të plan-programit të tillë.

Ligji mbi Pyjet

1.1 Ky ligj mund të citohet si “Ligji për Pyjet e Kosovës”. 1.2 Pyjet e Kosovës janë resurse kombëtare. Do të udhëhiqen në atë mënyrë që të ofrojnë rendimente me vlerë dhe në të njejtën kohë të ruhet biodiversiteti për të mirën e gjeneratave të tashme dhe të ardhshme . Udhëheqja e pyjeve do të marrë parasysh gjithashtu edhe interesat të tjera publike.

Përcaktimet e shfrytëzimeve të kufizuara

23.1 a) Për menaxhim të qëndrueshëm të tokës nën administrim të Agjencisë Pyjore, Agjencia Pyjore nxjerr rregulla që përcaktojnë zonat e shfrytëzimit të kufizuar. b) Në një përcaktim të tillë, Agjencia Pyjore mund të kufizojë, ndalojë ose vendosë për kushtet e shfrytëzimit të atij pylli. c) Qëllimi për të bërë një përcaktim të tillë përfshin sa vijon: 1. Parandalimin e shfrytëzimit të resurseve që nuk ripërtrihen në mënyrë që të mos dëmtohen resurset që mund të përtërihen, 2. Të mbrojë ujin, kafshët e egra ose resurset e tjera të ndieshme, 3. Të asistojë në ripërtëritjen ose ripyllzimin, 4. Të asistojë punën kërkimore dhe trajnimet pyjore, 5. Të zhvillojë tokën pyjore për aktivitete rekreative të ndërlidhura me pyllin. Ose 6. Të menaxhimit të pyllit sipas një marrëveshjeje kooperuese pyjore. d) Me qëllim të aplikimit të Ligjit Penal dhe dispozitave të tjera ndëshkuese, përcaktimi i tokës sipas kësaj pike do të konsiderohet pyll i mbrojtur.

Menaxhimi i tokave të tjera

Agjencia Pyjore mund të hyjë në marrëveshje me pjesët të tjera të Qeverisë për të asistuar në administrimin ose menaxhimin e parqeve, dhe tokave të ngjashme kur shërbimet e Agjencisë Pyjore mund të jenë të dobishme.

Mbrojtja nga zjarri

26.1 Asnjë person pa leje paraprake s’mund të ndezë zjarr të hapur në pyjet ose tokat pyjore. 26.2 Në kuptim të këtij neni, zjarri i hapur nuk përfshin një zjarr përbrenda një ndërtese ose oxhaku, apo pajisjeve të tjera të dizajnuara për mbajtjen e sigurt të zjarrit. 26.3 Agjencia Pyjore lëshon leje për ndezjen e hapur të zjarreve, kur një veprim i tillë është në përputhshmëri me shfrytëzimin e qëndrueshëm të pyllit. 26.4 Ministri do të nxjerrë rregulla me të cilat rregullon lëshimin e lejeve sipas këtij neni.

Autorizimet e Agjencisë Pyjore për mbrojtje dhe ripërtërirje

27.1 a) Me konstatim se gjendja në tokën private rrezikon dëmtimin e pyjeve në pronësi tjetër, Agjencia Pyjore mund të urdhërojë pronarin t’i japë fund kësaj gjendjeje. b) Autoriteti në këtë pikë përfshin autorizimin për të urdhëruar veprime për të zvogëluar rrezikun ose kërcënimet prej zjarrit dhe shtazët bimëngrënëse. c) Nëse një pronar dështon të respektojë një urdhër nën këtë pikë përbrenda një kohe të arsyeshme, Agjencia Pyjore mund të hyjë në pronë, të ndërmarrë veprimet për t’i dhëne fund gjendjes dhe t’ia faturojë pronarit koston e veprimit të tillë. 27.2 a) Me konstatim se gjendja në pyllin ose tokën pyjore private kërcënon të dëmtojë (dobësojë) shfrytëzimin e qëndrueshëm të resurseve pyjore, Agjencia Pyjore do të urdhërojë pronarin të veprojë për të hequr rrezikun. b) Autoriteti në këtë pikë përfshin autorizimin për të urdhëruar veprime për të mbrojtur tokën dhe ujërat pyjore dhe autorizimin për të urdhëruar ripyllëzim. c) Nëse një pronarë dështon të përmbushë urdhërin nën këtë pikë përbrenda kohës së caktuar, Agjencia Pyjore do të hyjë në pronë, të veprojë për ti dhënë fund gjendjes, dhe mbulojë shpenzimet nga pronari për një veprim të tillë. 27.3 a) Kur një person ndërmerr ose planifikon të ndërmerr veprime në pyjet publike që përkohësisht mund të dëmtojnë resurset pyjore sipas administrimit të Agjencisë Pyjore, mund të lëshojë një urdhëresë që pengon veprimet e tilla derisa personi, 1. Përgatit planin për ripërtëritjen e pyllit pasi që veprimi të jetë realizuar, dhe 2. Garanton realizimin e ripërtëritjes së pyllit përmes një kontrate ose mekanizmave të tjerë financiarë të pranueshëm për Agjencinë Pyjore b) Ministri nxjerr rregullore sa i përket madhësisë dhe natyrës së garancioneve financiare të kërkuara sipas kësaj pike. 27.4 a) Agjencia pyjore mund të hyjë në cilëndo tokë dhe mund të marrë veprime të arsyeshme si përgjegje rasteve emergjente që kërcënojnë jetërat ose pronën, siç janë zjarret e pyjeve, rrëshqitja e tokës ose vërshimet. b) Në pyjet private, Agjencia Pyjore mund të marrë veprime sipas kësaj pike edhe nëse veprimet nuk janë të mbuluara me planet ekzistuese afatgjata menaxhuese ose planet menaxhuese operacionale, sidoqoftë, sa më shpejt që është e mundur pas paraqitjes së emergjencës. Agjencia Pyjore do të rishikojë planet ose të lëshojë planet e reja, siç është e domosdoshme të mbulojë menaxhimin e pyjeve të prekura.

Shërbimi i Mbrojtjes

29.1 Shërbimi i mbrojtjes së pyjeve organizohet dhe drejtohet nga Agjencia e Pyjeve të Kosovës, përmes njësive të Agjencisë Pyjore nëpër Komuna. Shërbimi i mbrojtjes së pyjeve përbëhet nga rojet e pyjeve me një strukturë të brendshme të organizimit. Roja e pyjeve, gjatë ushtrimit të detyrës ështi i pajisur me uniformë, legjitimacion zyrtar, armë zjarri, dhe rekuizita tjera të domosdoshme për kryerjen efikase të detyrës. Rregullat më të plota mbi uniformën zyrtare, kartën legjitimuese, armën e zjarrit, rekuizitat e tjera të domosdoshme si dhe kushtet kualifikative të cilat duhet ti plotësojnë aplikantët për roje pylli, i cakton Ministria përkatëse për çështjet e pylltarisë. 29.2 Roja e pyllit ka këto autorizime dhe kompetenca: a) të legjitimojë personat të cilët i takon në pyll duke kryer veprime kundërligjore apo në bazë të dyshimit për veprime të tilla, b) të kontrollojë vendet e prerjes, përpunimit dhe deponimit të drunjëve si dhe kontrollin e trafikut të drunjëve, c) të ndalojë mjetet transportuese në rrugë pyjore e publike dhe të kontrollojë ngarkesat e tyre me prodhime drunore, d) në rast të shkaktimit të zjarrit, të ndërmarrë masat e nevojshme për alarmim dhe për fikjen e zjarrit , e) bëjë konfiskimin e përkohshëm të drunjëve me prejardhje ilegale dhe për veprimet e kundërligjshme e informon eprorin kompetent të shërbimit, si dhe f) ndërmarrë masa dhe veprime të tjera në bazë të autorizimeve që dalin nga ligji dhe rregullat e tjera. 29.3 Për kryerjen me sukses të detyrës, rojet e pyjeve do të bashkëpunojnë me organet e rendit publik dhe inspekcionin e pylltarisë. Inspekcioni pyjor 29.4 Për kryerjen e punëve të inspekcionit pyjor, Inspektori i pyjeve ka këto autorizime dhe kompetenca: a) mbikëqyrë të gjitha aktivitetet menaxhuese që kryhen në pyje, objektet e punës ,mjetet dhe të gjitha vendet ku bëhet deponimi, përpunimi dhe qarkullimi i prodhimeve pyjore, b) mbikëqyrë realizimin e planeve menaxhuese, projekteve dhe programeve të tjera si dhe pajtueshmërinë reciproke të tyre. c) kontrollon librat afariste dhe dokumentacionin tjetër me qëllim të verifikimit të zbatimit të ligjit dhe dispozitave të tjera mbi pyjet, d) kontrollon dokumentacionin e dëmkosjes dhe origjinës së prodhimeve pyjore, e) kryen edhe punë të tjera nga fushveprimi i organit të inspekcionit. 29.5 Në rastet kur vërteton se është shkelur ligji apo rregullat të tjera, inspektori i pyjeve ndërmerr këto masa: a) ndalon prerjet e drunjëve të cilat nuk kryhen në pajtim me këtë ligj dhe dispozitave të nxjerra prej tij, b) urdhëron që të kryhen punët sipas planeve menaxhuese e në rastet kur moszbatimi i planit menaxhues për pasojë do të shkaktonte dëme, ndërmerr masa përkatëse, c) bënë konfiskimin e përkohshëm të drunjëve të prerë në mënyrë të kundërligjshme, mjetet me të cilat janë kryer veprimet e tilla (spata,motosharra) dhe drunjët ilegal në qarkullim, si dhe d) ndërmarrë masa në raste emergjente. 29.6 Autorizimet, kompetencat dhe procedurat e nxjerrjes së vendimeve të inspektorit të pyjeve dhe bashkërëndimi i autorizimeve dhe kompetencave të inspektorëve pyjor qendror dhe lokal, caktohen nga Ministria për çështjet e pylltarisë.